‘विवादके दिगो समाधान सहमति ओ कार्यान्वयन’
पहुरा समाचारदाता
धनगढी, ३० फागुन । कैलाली जिल्ला अदालतके न्यायधिश जयनन्द पनेरु विवादके दिगो समाधान सहमति ओ सहमतिके कार्यान्वयन प्रक्रिया उत्तम विकल्प रहल बटैले बाटै ।
प्राकृतिक स्रोत द्वन्द्व रुपान्तरण केन्द्र, नेपालके आयोजनामे विफेक रोज धनगढीमे हुइल ‘पाँचौ फेज शान्तिका लागी साझेदारी’ परियोजनाके जिल्ला स्तरीय समन्वय बैठकमे जिल्ला न्यायधिश पनेरु जल, जंगल ओ जमिनसंग रहल विवादके दिगो व्यवस्थापन सहमति ओ सहमति कार्यान्वन रहल बटैलै । उहाँ कहलै, एक पक्षीय वा दवावमे मिलाइल विवाद फेरसे डेखा परठ, सहमति ओ सहमतिके कार्यान्यवन करैलेसे दुनु पक्षके मन मिलके जितफे दुन पक्षके हुइठ ।
‘कैलालीके टमान ठाउँमे जल, जमिन, जंगल ओ सिमाना विवाद बा,’ जिल्ला न्यायधिश पनेरु कहलै, ‘विवादहे राजनितिकरण करलेसे कबु समाधन नइहुई, दिगो समाधान करेक लाग मेलमिलाप प्रक्रियाके सात चरण पार करटी सहमति ओ सहमतिके कार्यान्यवन अन्तिम विकल्प हो ।’
प्राकृतिक स्रोत द्वन्द रुपान्तरण केन्द्र, नेपालके सुदूरपश्चिम प्रदेश संयोजक बल्लु चौधरी प्राकृतिक श्रोतमे आधारित द्वन्द्वके अध्ययन, अनुसन्धान, अभिलेखिकरण, रुपान्तरणके माध्यमसे श्रोतके उचित व्यवस्थापन करटी शान्तिपूर्ण एवं सुसंस्कृत समाज निर्माण ओ आम समुदायके सहज जीवनयापनमे टेवा पुगैना उद्देश्यसे काम करटी रहल बटैलै ।
कैलाली जिल्लामे रहल टमान पुरान विवाद समाधान हुके सञ्चालनमे रहल उहाँ बटैलै । संयोजक बल्लु कहलै, लम्की चुहा नगरपालिकामे रहल त्रिशिवशक्ति मन्दिर ओ नवजागारण आधारभुत विद्यालयके विचमे जग्गाके भोगचलन सम्बन्धि विवाद समाधान कैगिल ।
केन्द्रके प्रयासमे जानकी गाउँपालिकाके जुनेली महिला साुमदायिक वनके सिमाना विवाद खल्ला गोलौरी गाउँ ओ उच्च गोलौरी गाउँके विचके विवाद, भजनी नगरपालिकामे हरियाली वनदेवी सामुदायिक वन ओ वनदेवी सामुदायिक वनके सिमाना सम्बन्धी विवाद, सुकुुम्बासी, भुमिहीन, बाढ पीडित ओ मोहन्याल सामुदायिक वनके जग्गा खनजोत सम्बन्धी विवाद समाधान हुइल बा ।
ओस्टेक जोशीपुर गाउँपालिकामे मुक्तकमैया ओ जोतहा किसान विचमे जग्गाके भोगचलन तथा स्वामित्व सम्बन्धी विवाद, घोडाघोडी नगरपालिकामे रजबन्ध्वा सिंचाई सम्बन्धी विवाद, सहजपुर मुक्त कमैया बस्ती ओ बाटुली चौरके मुक्तकमैया बस्तीके विचमे जग्गाके भोगचलन तथा स्वामित्व सम्बन्धी विवाद समाधान कैगिल संयोजक बटैलै । बर्दगोरीया गाउँपालिका वडा नम्बर १ मे मुक्तकमैया ओ जगदम्बिके भगवती माध्यमिक विद्यालयके विचमे जग्गा भोगचलन सम्बन्धी विवाद सहमतिमे मिलाइल उहाँ जनैलै ।
प्राकृतिक स्रोत द्वन्द रुपान्तरण केन्द्र, नेपालके कैलाली जिल्ला संयोजक नेत्र प्रसाद खनाल कैलाली जिल्लामे पाँचौ फेजके कार्यक्रम अनुसार टिकापुर नगरपालिकाके वडा नम्बर १ ओ ३ मे रहल खुल्ला चौरमे डगर निकास सम्बन्धी विवाद, सतमोहरी तालके संरक्षण सम्बन्धी विवाद, घोडाघोडी नगरपालिका वडा नम्बर ७ मे रहल बुट्का बाबा मन्दिरके जग्गा खनजोत विवाद, बुट्का बाबा सामुदायिक वनके बाँंडफाँंड सम्बन्धी विवाद ओ कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर ३ मे रहल जग्गा प्राप्त मुक्त कमैया, परिचय पत्र पाइल मने जग्गा नइपाइल कमैया ओ छुट मुक्त कमैयाहुकनके विचमे जग्गाके स्वामित्व तथा भोगचलन सम्बन्धी विवादमे काम करटी रहल बटैलै । उहाँ कहलै, जहाँ माकुरा समुह सक्रिया बा, उहाँ समस्या समाधान हाली हुइठ, विवादमे राजनितिकरण हुइलेसे समाधानमे समय लागथ ।
प्राकृतिक स्रोत द्वन्द्व रुपान्तरण केन्द्र, नेपालके वरिष्ठ कार्यक्रम संयोजक दिपकराज भट्ट १९ जिल्लामे जल, जंगल ओ जमिनसे सम्बन्धित विवादमे काम करटी रहल बटैलै । कार्यक्रममे घोडाघोडी नगरपालिकाके नगर उपप्रमुख प्रेमकुमारी थापा, टीकानगरपालिकाके नगर उप प्रमुख केशरी विष्ट, नापी शाखा प्रमुख विजयराज भट्ट, डिभिजन वन कार्यालय कैलाली प्रमुख रामचन्द कडेल, प्राकृतिक स्रोत द्वन्द्व रुपान्तरण केन्द्र नेपालके सहजकर्ता दिपु चौधरी, बन्धुप्रसाद चौधरी लगायत सरोकार निकायके प्रतिनिधिहुकनके सहभागिता रहे । जिल्ला समन्वय समिति कैलालीके उपप्रमुख सुन्दरी चौधरीके अध्यक्षतामे हुइल कार्यक्रमके समापन सभापति सूर्यबहादुर थापा करले रहिट ।
प्राकृतिक स्रोत द्वन्द्व रुपान्तरण केन्द्र, नेपाल बहुसरोकारवाला विवाद रुपान्तरण अभियान ओ मेलमिलाप कार्यक्रम मार्फत जल, जंगल ओ जमिन सम्बन्धित विवाद मिलैटी आइल बा ।