‘व्यवस्थापनके कमीसे ढेर जोखिम भोगे परल’

पहुरा समाचारदाता
धनगढी, ९ माघ । कोरोना भाइरस (कोभिड–१९)से पारल असरबारे टमान संघसंस्थासे समीक्षा तथा अनुसन्धान सुरु करे लागल बटै ।
ओरेक नेपालसे कोभिड–१९ के सुरुवाटीसे अब्बेसम लक्षित वर्ग तथा क्वारेन्टिन, आइसोलेशनमे कैगिल सुविधा, राहात प्याकेजके वितरण, आवास, स्वास्थ्य सामग्री ओ उपकरणबारे करल अनुसन्धानके कार्यपत्र विफेक रोज धनगढीमे एक कार्यक्रमके बीच सार्वजनिक करले बा ।
अनुसन्धान कार्यपत्र सार्वजनिकीकरण कार्यक्रमके इन्सेक प्रदेश संयोजक खडकराज जोशी नेपालमे कोभिड–१९ के विमारी बहुट पाछे डेखा परल मने तीन तहके सरकारसे समयमे व्यवस्थान करे नइसेकल कारण ढेर जोखिम मोले परल बटैलै । उहाँ कहलै, ‘समयमे नीति नियय बनाइसेक्जाइट कलेसे नेपालमे ढेर क्षति हुई नइपाइट ।’ इन्सेकसे स्वास्थ्यकर्मी, संचारकर्मी ओ महिला तथा बालिका हिंसा परलबारे अनुसन्धान करल संयोजक जोशी बटैलै ।
राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगके प्रदेश प्रमुख मोहन जोशी कोभिड–१९ सुरु हुइलपाछे मनोसामाजिक विमर्शके कमी हुइल बटैलै । उहाँ कहलै, ‘कोभिड–१९के कारण हुइल लकबन्डीसे ढेरके रोजगारी गुमलपाछे ओकर असर महिलामे परल ओ महिला हिंसा बह्रल विल्गाइल ।’
दलित महिला अधिकार मञ्च कैलालीके अध्यक्ष सावित्रा घिमिरे पहिल चरणमे राहात वितरण कैना हतार करलेसेफे पाछे राहातके प्याकेज वितरणमे कमी हुइल बटैली । उहाँ कहली, सरकारके पोलिसी निर्माणमे ध्यान नइगैल कारण लक्षित वर्ग राहातसे बन्चित हुइल पागिल ।’
महिला अधिकारकर्मी निर्मला बागचन्द कोभिडके बेला ढेर पैसा खर्च हुइल कहलेसेफे निम्न आय रहल परिवार राहात नइपाइल बटैली । उहाँ कहली, ‘कोरोना रोगसेफे त्रास ढेर फैलागिल, ढेर आइसोलेशन महिलामैत्री नइहुइल कारण महिला ह्रिसा बह्रल डेखगिल ।’
गैरसरकारी संस्था महासंघ सुदूरपश्चिम प्रदेश अध्यक्ष देवीप्रसाद खनाल कोभिड–१९ से असर करलपाछे सरकार एकिकृत योजना नाने नइसेकल बटैलै । उहाँ कहलै, राहात बँटना बेला केल समन्वय हुइल मने और बेला समन्वयके आभाव डेखगिल, राहात वितरणमेफे लक्षित वर्गके पहिचान हुइनइसेकल ।’
गौरीगंगा नगरपालिकाके उपप्रमुख अञ्चला चौधरी कोभिडके बेला नगरस्तरीय समिति बनाके राहात कोष स्थापना करके एकद्वार प्रणालीसे राहात वितरण करल बटैली । कोभिडके बेला वडा स्तरीय क्वारेन्टिन, आइसोलेशन बनाके विमारीके व्यवस्था कैनामे लागल मने स्थानीयके असहयोग रहल बटैली । नगरपालिकासे सिफारिस करल विमारीनहे धनगढी, टीकापुर ओ महेन्द्रनगरके अस्पतालमे ढारे नइचाहलपाछे सात÷सात घण्टा एम्बुलेन्समे धारके फेरसे लौटाई परल । अपन स्थानीयके विमारीमे भर्ना करे नइमानलपाछे ५० शैय्याके आइसोलेशन तयार करके सेवा डेहल उहाँ बटैली ।
सरकारी मापदण्ड अन्सार सेवा डेहे नइसेकलपाछे एक जानेक सपुवक कटाईसे दुःखद निधन हुइल उपप्रमुख चौधरी बटैली । गौरीगंगामे एक हजारसे ढेर जाने संक्रमित हुइल ओ १० हजारसे मनै भिटरल जनैली । अब्बे महिला तथा बालबालिका कोष स्थापना करके चाहल सामग्री वितरण करटी रहल उहाँ जनैली ।
लम्की चुहा नगरपालिकाके नगर उपप्रमुख टिका थापा लम्कीमे महिलामैत्री क्वारेन्टिन, आइशोलेसन तयार करे नाइसेक्के महिलाहुक्रे दुर्व्यवहार भोगे परल बटैली । नगरपालिका कोभिड–१९ से पारल असरके व्यवस्था कैना ढेर खर्च व्यहोरे परल उहाँ जनैली ।
धनगढी उपमहानगरपालिकाके विपत कोष व्यवस्थापन समितिके लेखनाथ ओझा धनगढीमे अलग महिला आइसोलेशन बनाके सेवा डेहल बटैलै । पत्रकार अमिता कुवँर क्वारेन्टिन व्यस्थापनके कमी रहल बटैली । पहिले चुनौती रहल मने अब्बे अवसर पाइल उहाँ बटैली ।
कोभिड–१९ प्रतिक्रियाके लैङिक विश्लेषण कार्यक्रममे ओरेक नेपालके कृपा बस्न्यात कोभिड–१९ नीति मापदण्ड ओ निर्देशिकाके सहित्य समिक्षा (जुलाई २०२० जनवरी २०२१) के सीमिताबारे कार्यपत्र प्रस्तुत करल रही । कार्यक्रममे सहजीकरण ओरेक नेपाल कैलालीके जिल्ला संयोजक विनु राना जोशी करले रहिट ।
