परडेसि जिन्गिक् भोगाइ ओ सिखाइ

आज से डस साल पहिलक बाट हो । जब मै आपन ब्यक्तिगट परिस्ठिटि ओ समस्याले बाहर डेस जैना सोच बनैनुँ, उ ब्याला मनम बहुट उट्साह रहे कि बिडेस जाइटु, ढेर सारा पैसा कमाक अइम । उ ब्यालक सोचाइ बिडेस म ढेर पैसा कमाइ हुइट कना हस लाग ।
हुइना ट नेपाल म फे मोर एक प्रटिस्ठिट कम्पनि म जागिर रह । मने उ जागिर से गुजारा चलाइ सेक्ना अवस्ठा नै हुइलक ओर्से मै खाडि मुलुक साउडि ओर लग्नु । सुरुम जहाजम बैठनु ट असिन लागल कि आब ट छावा कुछ करि कि ? जब साउडि एअरपोर्ट पुग्नु ट बहुट उडास लागल । बिरानो ठाउँ, अन्जान मनै, ना भासा मिल्ना । जट्रा उडास लग्ल से फे मोर लगे कुछ उपाइ नै रह । नेपाल से आइबेर उट्साह के मारे खाना फे मजासे नै खाक आइल रहु । टर आठ घन्टा प्लेन के यात्रा ओ ठकाइ ओ भुख्ले पेट साउडि एयरपोर्टम उट्रलक छ घन्टा बिट गिल, कोइ लेह फे नाइ आइल । मेनपावरके डेहल नम्बरम एक्ठो साउडियनसे इंग्लिस म फोन लगा डेहक कनु ट भइल फसाड, उहीँ ट साउडि भासा केल आइस । कुछ नै बुझल ।
बलटल के एक्ठो इन्डियन मनैया आइल ओ मै उहीसे हिन्डिम कनु– इ नम्बर म फोन लगाडे कैक । ओहो मनैया फोन कैक अरबि म बट्वाइल ट करिब डुइ घन्टा पाछ एकठो मनैया लेह आइल । गन्टब्य स्ठान पुगट राटिक बाह्र बज्गिल रह, डोकान सब बन्ड होगिल रह । हम्र डुइजान रहि । हमार लग खैना चिज कुछ नै रह । साउडिवाला हमार साहु खाना खैना कैख डुइ सय रियाल पैसा डेहल । एक्ठो भङ्भुठाइ कोठा डेखाइल ओ मै पाछ आइम कैक चल्गिल । कोठा भिट्टर गैलुँ ट छेगरी भेंरिन के घारि से फे बरा घिनाहुन कोठा रहे । का ट भुखासल, निडासल कुछ समझ म नि आइल । का कर्ना हो डुनुजाने इ हमारे सुट्ना कोठा हो कैके निडासलमे सफा करे भिरलि । सफा करट करट बिहान के राटिक ३ बज्गिल । डुइठो बेड रह, डुनुजाने भुख्ल सुट्लि । भुखक मारे निड फे मजासे नै परल । बिहान हुगिल, डोकान खुल्गिल रह । कुछ खैना चिज किन्क लान्क डुनु जे खैलि ओ सुट गइलि ।
डुइ सय रियाल डेक मै काल अइम कैक गैल मनैया छ डिन बिट गिल, डेखा नै परल । वाकर डेहल पैसा सब खाक ओरागिल । ना कोइ चिन्हल रहे, ना ट भासा पटा रह । हमार लग कुछ फे खैना चिज नै रह । डुइ डिन सम हम्र भुख्ले रहि । हमार डाइ ना बाबा, न साठि संगि । असिन लाग कि आब इ ज्यान भुखे मर्जाइ । साटौ डिन्म आइल लेहे अउइया मनैया । हमन साउडि भासा पटा नि रहे, उहि इङ्लिस पटा नि रहिस । ना उ हमार भासा बुझ्ना, ना हम्रे ओकर भासा बुझना । हम्रहिन टालिम के लाग लैगिल ट ओहा एक्ठो इन्डियन रह । उहि ह हम्र कलि– डुइ डिन से हम्र खाना नै खैले हुइटि । उ साहुह कहल ट बल्ल खाना लानडेहल ।
डिन बिट्टि गैल । डुइ महिना टालिम के वाड एक ठो लावा साखा खोलके हम्रहिन जिम्मा लगैल । टब टक टलुक हल्का अरबि भासा जान चुकल रहुँ । ओह क्रमम डोकान चालु कर्लक डुइ महिना वाड डोकानम एकठो हरामि चोर आख महिसे डुइ हजार रियाल छिन्क लैगैल । साहुह फोन कैक बटैनु ट पट्यइबो नै करल । उ कहल– मै कुछ नै जन्ठु । महिन पुरा हिसाब चाहि । का कर्ना हो, औरक डेस औरक ठाउँ, औरक कानुन । मै जट्नो कलेसे फे साहु बिस्वास नै मानल । आखिर मोरे टलबसे उ डुइ हजार रियाल काटल । उ ब्याला म मोर टलब जम्मा एक हजार रियाल रहे, टिर्ना जुन डुइ हजार । जस्टे टस्टे कैके उ पैसा डुइ महिना मे टिर्नु ।
घरेसे अइलक चार महिना हुगिल रहे । मने घर एक्को फुटल कौरि नैपठैले रहु । सोचल जैसिन नैरहट पर्डेसि जिन्गि । एकठो रोटि किल खाके चौबिस घन्टा काम कर पर । काहेकि हमार बाढ्यटा हो अइबो आपन मर्जी से जैबो मालिकके मर्जी से । यहाँ काममे जैना क्रम मे यहाँक काला साउडि उइने महिन आक्रमण फे कर्ल । मै घाइटे होक हस्पिटल फे भर्ना हुइनु, जब प्रडेसम डुख बिमार पर्बो ट कोइ नै रहट । संघहर्यान रठ टे ओइने का करै बिचारा, ओइनके फे डिउटि रठिन ।
चहा जट्रा बिमार रहो डिउटि कर्बो टे टलब मिलि नि ट कहाँ मिलि ? अस्टक डुख बिमार म फे काम कर्टि गैलु । मलिक्वा मोर कुछ बिस्वास मान लागल ओ टब जाके काम फे ठिक चले लागल ओ सेलरि फे ठिके डेहे । टर बिडेसि भुमि म बैठना बिचार नैरह आब अप्न डेसमे जाके कुछ कर्ना बिचार रहे ओ मै पहिले से ठारु गिट संगिट मे रुचि रख्ना मनै हुइलक ओर से ओम्नेहे निरन्टर्टा डेना बिचार रहे । लगभग २०५५ साल से ठारु गिट संगिट मा लागल रहुँ, अभिन टक टिन चार ठो ठारु गिटि एल्बम म स्वर डे सेक्ले रहु टर बाढ्यटा ले पर्डेसि हुइलक वर्से उहि निरन्टरटा डेहे नैसेक्ले रहु ।
विदेश बैठल फे ७ बरस हुगिल रहे । आपन भुमि म जाके अपन डेसमे पसिना बगैना बिचार आइल । आपन थारु भासक गिट बाँस ओ साहिट्य ह आग बढैना बिचार रहे । २०७५ साल जेठ ४ गटे अपन मातृभूमि नेपाल लौटनु । लौटनक बाडमे दुई चार महिना घरपरिवारसंग बिटैनु । ओहे क्रममे फेन से हमार गिटबाँस हे निरन्टरटा डेहक मन लागल । उहे क्रममे विदेश से अइलक २ महिना पाछे एक ठो गिट निकर्नु । ओठेसे फेर मोर गिट संगिट के यात्रा सुरु हुइल ।
मने नेपाल आके गिट गाके किल जिविको चलाई नैसेक्ना अवस्ठा हुइलक ओरसे कुछ व्यवसाय कर्ना सोच आइल । धनगढीके मोतीचोक स्ठिट राज सपिङ प्वाईन्ट रेडिमेड कपडा पसलके व्यवसाय सुरु कर्नु । टब फे यहाँक अवस्ठाके बारेमा ओटरा जानकार नै रहुँ । काखरे कि ढेर बरस होगिल रहे, यि क्षेत्र से डुर हुइलक । ओहे क्रममे इहे क्षेत्रम लागल संघरियन हे भेटघाट, छलफल, भलाकुसारी कर्ना गिटबाँसके बारेम बुझ्टी गैनु । अब्बेक अवस्ठामे विडेस से आके ६÷७ ठो गिट फे रेकर्ड कै सेकले बाटु ।
२०७६ साल मे विन्डास म्यूजिक अवार्डसे सर्वोत्कृष्ट लोकगीत गायन पुरुस ओर अवार्ड फे पैनु । मोरिक अग्रज आडर्निय व्यक्ति हुकनके मोरिक डर्र्सक श्रोटा हुकनके मैया आर्सिवाडसे ढेरठोर सांस्कृटिक कार्यक्रममे सहभागि हुइटि बाटु ओ मोर गिट ओ साहित्य यात्रामे फे निरन्टरटा बा । ओ, संचालन करल राज सपिङ प्वाईन्ट रेडिमेड कपडाके व्यवसाय फे चल्टी बा । महिनहे यहाँ सम डोर्याके लन्नामे मोर गोसिनिया अनितादेवी चौधरीके फे बहुट हाँठ बाटिन । घरपरिवार, संघरेनके सहयोगसे अभिन फे आपन कला संस्कृटि संरक्षण के लाग अपने डेसमे बैठके खास कैके थारु गिटबाँस, साहित्यसे डेस विडेसमे चिरपरिचत करैना विचार बा । अब्बे फे कुछ लावा गिट रेकर्ड कर्ना टयारिमे बटुँ ।
मोर हाल समके रेकर्डिङ हुइलक गिट संगिट असिन बाः
(१) पिरना मानो धानी २०५८ साल (एल्बम असरक डगर) (२) लेहंगा फरियम देख्नु तुहिन २०६० साल (एल्बम सोल्ह सिंगार) (३) घुमत फिरत पुग्नु घोडाघोडी तुलुवा २०६० साल (एल्बम सोल्ह सिंगार) (४) हाँ हाँ लेहंगा ओ अंगियामे २०६० साल (हिरोल्ना गीत एल्बम सोल्ह सिंगार) (५) सपनामे देख्नु सुन्दर साली २०६० साल (एल्बम सोल्ह सिंगार) (६) लस्कत लस्कत अंगिया जो सोहै २०६० साल (एल्बम रोजल दुल्हनीया) (७) अरे चलगोरी २०६० साल (एल्बम रोजल दुल्हनीया)
(८) मनमे सोचु करम लागे आग २०६० साल (एल्वम चम्फा फुलवार) (९) खोलो खोलो मनके वाट २०७५ साल (१०) झिमिक झिमिक झिमकना हो साली २०७६ साल (११) देख्तीकी मन लागत तुहिन बोलैना २०७६ साल (१२) धढकन बनके २०७७ साल ।
ओस्टक और बहुट रेकर्ड हुइल गिट रिलिज हुइना टयारिमे बा । वास्टवमे प्रडेसि जिन्गि बहुट कस्टकर रहट, ओहे मारे सेक्ले से कोइ फे विडेस नाइ जाइ कना सुझाब डेहक चाहटु ।
हालः धनगढी, कैलाली
