कान्द्रा लडियासे लालबोझी गाउँका दुई परिवार विस्थापित

अविनाश चौधरी
धनगढी, ८ सावन । कैलालीके भजनी नगरपालिका–५ स्थित लालबोझी गाउँ कटानके जोखिममे परल बा । कान्द्रा लडिया गाउँओर कटान सुरु करलपाछे लालबोझी गाउँ जोखिममे परल हो । कुछ दिनसे हुइटी रहल अविरल वर्षाके कारण लडियामे आइल बाढसे जमिन कटान करे लागल हो । कान्द्राके कटानसे गाउँ नै जोखिममे परल स्थानीय खोजराम चौधरी बटैलै ।
‘जमिन कटान कैटी लडिया गाउँ लग्गे आपुल बा,’ उहाँ कहलै । २०७५ सालमे तटबन्ध करलपाछे बस्ती ओर कुछ हदसम्म कटान रोकल रहे । मने, इ बरससे पुनः कटान सुरु हुइल बा ।
कटानके कारण बुधके किल लालबोझीके दुई परिवार अन्यत्र विस्थापित हुइल बाटै । आशाराम चौधरी ओ बाँधुराम चौधरीके परिवार विस्थापित हुइल हुइट । लडियासे घर पुहैना अवस्था आइलपाछे उहाँहुक्रनके घरपरिवारके सदस्यहे अन्यत्र सारल बा । प्रभावित डुनु परिवारके घर उजारके कठुवा फेन सुरक्षित स्थानमे सर्ना कार्य हुइल जनाइल बा ।
ओस्टके, कान्द्रासे हुलाकी राजमार्ग कटान करटी रहल बा । कालोपत्रे कैना बाँकी रहल क्षेत्रमे लडिया हुलाकी राजमार्ग कटान करटी रहल हो । आब दुई मिटर किल राजमार्ग बाँकी रहल चौधरी बटैलै । (बाँकी २ पेजमे) ‘हुलाकी राजमार्गसे बाँधके रुपमे काम करलपाछे कुछ राहत महसुस हुइल रहे,’ चौधरी कहली, ‘लडियासे राजमार्ग नै कटान करेबर आब पूरै गाउँ जोखिममे परल बा ।’ हुलाकी राजमार्ग नैरलेसे बस्ती ओ खेटुवा सजिले लडिया पैँठ्ना खतरा रहल उहाँके कहाइ बा ।
ओस्टके, लडियासे लालबोझी गाउँवासी नेंगना कच्ची सडकहे फेन कटान करसेकल बा । जमिन कटान कैटी लडिया बस्ती ओर आइल ओरसे स्थानीयवासीमे त्रास बह्रल बा । उ गाउँमे १७० परिवारके बसोबास रहल बा ।
लडिया कटानके कारण जोखिममे परल गाउँहे बचाइक लाग स्थानीय सरकारहे गुहारल लालबोझी गाउँके भलमन्सा रामकिशन चौधरी बटैलै । ‘तत्काल कटान नियन्त्रणके पहल करक लाग नगरपालिकामे जाके निवेदन डेले बाटी,’ उहाँ कहलै, ‘हुलाकी राजमार्ग पूरा कटान हुइटी किल हमार गाउँके उठीबास हुइ । खेतीपाती फेन सोत्तर हुइना बा ।’ उहाँ कान्द्रा लडियाके कारण आपन गाउँवासी ढिउर दुःख भोग्टी रहल उल्लेख करलै ।
कान्द्रा लडियाके कटानके कारण इहीसे आघे फेन कैयौं परिवार विस्थापित होसेकल बाटै । लडियासे २०५५÷५६ से लालबोझी गाउँओर कटान सुरु करल स्थानीयवासी बटैठै । उहाँहुक्रनके अनुसार उत्तरओरसे कान्द्रा कटान सुरु करलपाछे बस्ती दक्षिणओर सर्टी गैल बा ।
कान्द्रासे कैटी आइल कटान नियन्त्रणके लाग हुलाकी राजमार्ग आयोजनासे लालबोझीमे तटबन्ध निर्माण करल रहे ।
आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मे तटबन्ध बनेपछि कुछ हद्सम कटान नियन्त्रण हुइल रहे । यद्यपि, लडियाके कारण भविष्यमे जैसिन फेन अवस्था सृजना हुइ सेक्ना अवस्थाहे मध्यनजर कैके हुलाकी राजमार्ग आयोजनाके कार्यालयसे लालबोझी खण्डमे कालोपत्रे भर करले नैहो । कालोपत्रे नैकरल क्षेत्रमे कान्द्रा लडिया हुलाकी राजमार्ग कटान करटी रहल बा ।
