थारु राष्ट्रिय दैनिक
भाषा, संस्कृति ओ समाचारमूलक पत्रिका
[ थारु सम्बत १६ सावन २६४९, बिफे ]
[ वि.सं १५ श्रावण २०८२, बिहीबार ]
[ 31 Jul 2025, Thursday ]

पक्की घरके आशमे घारिम बास

पहुरा | २० पुष २०७८, मंगलवार
पक्की घरके आशमे घारिम बास

पहुरा समाचारदाता
धनगढी, २० पुस ।
भजनी नगरपालिका–९, भुरुवाके छोटु राजी कठुवासे बनल घर भत्काके घारीम बैठे लागल एक बरस हुइल । गोठके आधा भागमे भित्ता नैहो । जार बह्रलपाछे हावा छेक्ना उहाँ घारीक आँजरपाँज त्रिपाल बेह्रले बाटै । सरकारसे लावा घर बना डेना कहलपाछे गैल बरस पुसमे उहाँ आपन दुई कोठक कच्ची घर भत्का डेलै । गैयाभैसीनहे घरक आघेक खुला चौरमे सारके उहाँके छ जनहनके परिवार घारिम सरल ।

सरकारसे छ महिनाभित्रे बना डेना कहल ओहकान पक्की घर भर कब बनी कना आभिन टुंगो लानल नैहो । घर निर्माणमे ढिलाइ होके राजीके परिवारहे घारीम कष्ट सहके बैठे परल बाटिन । ‘फाटल त्रिपालसे हावा नैछेकठ् । गोठमे जारसे रात कट्ना मुस्किल रहठ् ।’ राजी कहलै, ‘घर बने लागल डेखके खुशी लागठ् मने ढिला होके हम्रे ढिउर समस्या भोगे परल बा ।’ कुछ महिनाआघे ओहकान घर भित्ता ठड्याइल ठेकेदार थप काम करे नैआइल हो ।

झोप्रीमे बैठ्टी आइल भुरुवाके बल्गु राजी आपन गरिबीले पक्की घर बनैना सपना कबु नैडेख्लै । सरकारसे पक्की घर बना डेना हुइलपाछे खुशी हुइल उहाँ घर बनैना ढिलाइ होके भर ढिउर समस्यामे बाटै । बल्गुके परिवार फेन घर भत्काके एक बरससे घारिम बैठे परल बाटिन् । हिउँदके ठनठनैया जुरारमे रात कैसिक बिटैना कना उहाँहे चिन्ता रहल बा । ‘दुःख सहके चुहना घारिम बर्खा बिटल । पोहोर जस्टे इ बेरके जारसे हिउँद फेन घारिम बैठे पर्ना हुइल ।’ उहाँ कहलै, ‘हमार जैसिन विपन्नहे घर बना डेना खुशीके बात हो मने ढिला कैके दुःख डेना काम हुइल बा ।’

छोटु ओ बल्गुजस्टे भुरुवाके २५ विपन्न राजी परिवार लावा घर पैना आशमे पुरान घर भत्काके घरिम बैठ्टी रहल बाटै । घर निर्माणमे ढिलाइ हुइ लागलपाछे कतिपय परिवार घारिक आँजरपाँजर कठुवक भिटा बेह्रले बाटै । उहाँहुक्रे सक्कु जाने गैल बरस पुसमे आपन झोप्री भत्काइल रहिट । माघसे बस्तीमे घर निर्माणके काम सुरु हुइल, जग डारलपाछे भर ठेकेदार घुमके नैआइलै । अब्बे सक्कु घरक डेवाल टे ठड्याइल बा । मने न झ्यालढोका हो न छाप्रक लाग जस्तापाता राखल हो । कुछ घरमे अब्बे प्लस्टर कैना काम सुरु करल बा ।

सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारके मुख्यमन्त्री एकीकृत बस्ती विकास कार्यक्रमअन्तरर्गत घर निर्माण हुइटी रहल बावै । सम्झौताअनुसार गैल बरस आर्थिक बरसमे नै घर निर्माण होसेके पर्ना रहे । ठेकेदारके लापरवाही करटी रहल ओरसे इ बरस फेन घर निर्माण सम्पन्न हुइनामे स्थानीय ढुक्क नैहुइट । ‘छ महिनाभिट्रे घर बनसेकी कहल रहे । लावा घर पैना खुशीसे पोहोर पुसके ठन्ठनैना जारमे घर भत्काके घारिम बैठ्ली ।’ स्थानीय आरम राजी कहलै, ‘अब्बेसम घारिम बाटी, लावा घर कब बनी पटे नैहो ।’ घर निर्माणमे ढिलाइ हुइल ओ घारिम बैठ्ना समस्या हुइलपाछे दुई÷तीन परिवार कठुवाके घर बनाइल उहाँ बटैलै ।

प्रदेशके भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयसे २५ ठो घर निर्माणके लाग बी एण्ड सी बिल्डर्ससँग एक करोड एक लाख २९ हजारमे गैल बरस नै सम्झौता करल रहे । दुई कोठे घरमे टीनक छाप्रा राखजैना सम्झौता हुइल बा । ओस्टके टीनसे छाइल बरण्डा ओ शौचालय फेन बनैना ओ घरक रङरोगन कैना सम्झौता हुइल बा । गाउँमे अधिकांश घरमे छाप्रा रख्ना काम फेन सम्पन्न हुइल नैहो । ठेकेदार कुछ सातायहोर प्लस्टर कैना सुरु कैलेसे फेन काम सुस्त गतिमे हुइटी रहल स्थानीयके कहाइ बा । स्थानीयके अनुसार अब्बे फेन कबु काम हुइना कबु बन्द हुइटी रहल बा । निर्माण सामग्रीके अभावसे काममे ढिलाइ हुइटी रहल घर निर्माणके लाग ठेकेदार कम्पनीहे कामदार उपलब्ध करुइया ‘पेटी ठेक्का’ लेहल बिष्णु डगौरा बटैलै । ‘सामान गिराइल रहट कलेसे पहिले ओराजाइट,’ उहाँ कहलै ।

घर निर्माणमे चरम लापरबही हुइटी रहल स्थानीयके गुनासो रहल बा । कुछ दिन काम करे आके ठेकेदार बेपत्ता हुइना करल स्थानीय बटैले बाटै । ‘काम करुइयाहुक्रे कुछ दिन अइठै, फेन हेराजैठै,’ स्थानीय बेरली राजी कहली, ‘मेन ठेकेदार काम करटी रहल ठेकेदारहे पैसा ओ सामान नै डेहठ कना सुनजाइठ् ।’ ठेकेदारके लापरवाहीसे अपनेहुक्रे दुःख पैटी रहल उहाँ बटैली ।

घर निर्माणके कामहे तीव्रता डेना ठेकेदार कम्पनीहे बारम्बार तोकेता कैलेसे फेन ढिला हुइटी रहल भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालय जनैले बा । मन्त्रालयके प्रवक्ता गोकुलप्रसाद बोहरा ठेकेदारके लापरबाहीसे विपन्नके घर निर्माणमे ढिलाइ हुइल बटैलै ।

‘हम्रे बारम्बार ताकेता कैटी रहल बाटी मने फेन काम तीव्रता पाइल नैहो,’ उहाँ कहलै, ‘ठेकेदार चैतसम सेकब कहले बावै ।’ ठेक्का टुरलेसे फेन प्रकृयागत झण्झट, ढिउर लागत ओ समय लग्ना हुइल ओरसे सकभर इहे सम्झौतासे काम होए कना चाहल उहाँ बटैलै । निर्माण कम्पनीसे भर गैल बरस कोरोनाके कारण काम करे नैपाके ढिलाइ हुइल बटाइल बा । मुख्यमन्त्री एकीकृत बस्ती विकास कार्यक्रमअन्तरर्गत कैलाली, कञ्चनपुर ओ डोटीमे विपन्न समुदायके ५७ घर निर्माण हुइटी रहल बावै । गैल बरस नै सम्पन्न हुइ पर्र्ना कञ्चनपुर ओ डोटीमे फेन घर निर्माणके काम सुस्त रहल बा ।

डोटीके राजपुरमे विपन्न वादी समुदायके सातठो घर निर्माण कैना अलपत्र परल बा । दुईठो घरके जग डर्ना कामनै सुरु नैहुइल मन्त्रालय जनैले बा । ओस्टके तीनठो घरक जग डारके छोरल ओ दुई घरक भिटा उठाइल बा । ठेकेदार आपनहे झुलैना काम करल लाभग्राही गणेश वादी बटैलै । ‘पाँच बरससे सडकके किनारमे बैठ्टी रहल बाटी । सडक विभागसे उठके जाउ कहटी दुःख डेहठ् । सरकारसे लावा घर डेना हुइलपाछे खुशीके सीमा नैरहे,’ उहाँ कहलै, ‘मने ठेकेदार हम्रहीनहे झुलाडेहल ।’

जनाअवजको टिप्पणीहरू