९०.५ प्रतिशत महिला असंगठित श्रममे
११२ औं अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला दिवस
पहुरा समाचारदाता
धनगढी, २५ फागुन । राष्ट्रिय श्रमशक्ति सर्वेक्षण २०२० अनुसार नेपालमे ९०.५ प्रतिशत महिला असंगठित क्षेत्रमे कार्यरत बटै ।
११२ औँ अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला दिवसके अवसरमे ओरेक नेपालसे आयोजित एक कार्यक्रममे राष्ट्रिय श्रमशक्ति सर्वेक्षण २०२० के अनुसार नेपालके श्रम बजारमे ३० लाख महिला आबद्ध जनागिल बा । जौन सर्वेक्षणमे नेपालमे ९०.५ प्रतिशत महिला असंगठित क्षेत्रमे कार्यरत रहल ओरेक नेपालके कार्यकारी निर्देशक लुभराज न्यौपाने बटैलै ।
कामके पहिचान नइहुइल ओ नेपालके श्रम कानुनअनुसार श्रमिकके सुविधा नइपाइल कारण नेपाली घरेलु श्रमिक महिलाहुक्रे यौनजन्य हिंसा, समाजिक लान्छना, ज्यालामे असमानता जैसिन समस्या भोग्न बाध्य रहल उहाँ जनैलै ।
सरकारसे जारी करल राष्ट्रिय लैङिक समानता नीति, २०७७ से महिलाके घरेलु कामकाजहे आर्थिक पक्षसंग जोरके नइहेरल अवस्था बा,’ उहाँ कहलै, ‘श्रम बजारमे महिला ओ पुरुषबीच रहल विभेद समाधान कैना लैङिकतामे आधारित श्रम विभाजनके परम्पराहे परिवर्तन करके श्रम बजारमे महिलाके सहभागिता वृद्धि (आर्थिक सशक्तिकरण) कैना रणनीति लेहल बा । सरकारसे करल सकारात्मक नीति तथा योजना कार्यान्वयनके लाग पर्याप्त पहल नइहुइल कारण यी कागजमे केल सिमित रहल बा ।’
संयुक्त राष्ट्र संघसे सन् १९७५ हे अन्तर्राष्ट्रिय महिला वर्ष घोषणा करटी उ वर्षसे अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवस मनाई सुरु करल रहे । नेपालमे अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला दिवस ओ महिलावादी आन्दोलनके सन्दर्भ १८ औं शताब्दीसे शुरुवात हुइल रहे । श्रमिक महिलाके अधिकारके आन्दोलन २१औं शताब्दीसम आपुग्केफे नेपालमे भर महिलाहुक्रे अपन पूर्ण अधिकार उपभोग करे नइपाइल हुइट । नेपालमे महिलाके मुद्दा वि.सं. २००७ सालके प्रजातन्त्रके शुरुवातसगे आई सुरु करल हो ।
बलात्कारविरुद्धके १०० दिने अभियान, महिला स्वास्थ्य अधिकार अभियान, कथित बोक्सीके आरोपविरुद्धके ६० दिने अभियान, घरेलु हिंसाविरुद्धके ६० दिने आन्दोलन, महिलामैत्री कानून निर्माणके लाग अभियान आदि महिला मानव अधिकार रक्षकके सञ्जाल, ओरेक लगायत टमान महिलावादीहुक्रे संयुक्त रुपमे सञ्चालन करल कैगिल बा ।
बेलौरीमा विविध कार्यक्रम
कञ्चनपुरके बेलौरी नगरपालिकासे ११२ औँ अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला दिवस विविध कार्यक्रम करके मनैले बा । । एनएनएसडब्लुए ओ शान्ति पुनस्र्थापना गृहके सहयोग ओ सहकार्यमे बेलौरी नगरपालिका महिला तथा बालबालिका शाखासे मंगरके रोज ¥याली सहित बेलौरी बजार परिक्रमा करके बेलौरीके खुला मञ्चमे मूल समारोह आयोजना करल हो ।
उ अवसरमे औपचारिक कार्यक्रम सहित गीत, कविता, नाटक, झाँकी ओ नृत्य समेत प्रस्तुतीकरण करल महिला तथा बालबालिका शाखा प्रमुख विमला बजगाईँ जानकारी डेली । महिला सशक्तीकरण, लैङिक हिंसा न्यूनीकरण, जलवायु परिवर्तनसे महिलामे पारल असर जैसिन विषय समेटके गीत, कविता, नाटक, झाँकी ओ नृत्य प्रस्तुतीकरण करल रहे । ओस्टेक, टमान जातजाति, भाषा संस्कृति झल्कैना मौलिक नृत्य तथा झाँकी समेत कार्यक्रममे प्रस्तुत करल रहे । उ क्रियाकलापमे सहभागीहुकनहे नगद ओ प्रशंसापत्र समेत प्रदान करल शाखा प्रमुख बजगाईँ बटैलै ।
औपचारिक कार्यक्रमहे सम्बोधन करटी बेलौरी नगरपालिकाके नगर प्रमुख पोतिलाल चौधरी नम्मा संघष ओ आन्दोलनके बाबजुद महिला हिंसा विरुद्धके कानुन बनल बटैलै । नेपालके संविधानमे समेत महिलाके हकहे प्राथमिकता डेहल ओ ओकर सफल कार्यान्वयनमे सक्कु पक्षके महत्वपूर्ण भूमिका रहना उहाँके कहाई बा ।
ओस्टेक, नगर उपप्रमुख चित्रकुमारी चौधरी महिला हिंसा अन्त्यके लाग पुरुषके सहयोग अनिवार्य रहल बटैली । महिलासे महिला उप्पर हिंसा करल टमान घटना विल्गैना करल ओरसे उ मेरिक गतिविधिहे समेत रोक्न आवश्यक रहल उहाँ औँल्यइली । न्यायिक समितिमे टमान हिंसाके घटना उजुरी अइना करल बटैली ।
नगरपालिकाके प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत सुशीला लेखक अधिकारके सदुपयोग करटी आअपन दायित्व समेत निर्वाह कैना सक्कुहुनहे अनुरोध करली । महिलाहुक्रे हरेक तबरसे सक्षम रहल प्रस्ट्यइटी उहाँ कर्मशील बन्न प्रेरित करली ।


