थारु राष्ट्रिय दैनिक
भाषा, संस्कृति ओ समाचारमूलक पत्रिका
[ थारु सम्बत ०६ कुँवार २६४७, शनिच्चर ]
[ वि.सं ६ आश्विन २०८०, शनिबार ]
[ 23 Sep 2023, Saturday ]

सुदूरपश्चिमके प्रदेशस्तरीय नतिजा सार्वजनिक

पहुरा | १७ जेष्ठ २०८०, बुधबार
सुदूरपश्चिमके प्रदेशस्तरीय नतिजा सार्वजनिक

पहुरा समाचारदाता
धनगढी, १७ जेठ ।
राष्ट्रिय जनगणना २०७८ प्रदेश स्तरीय नतिजा सार्वजनिक कार्यक्रम निम्जल बा ।

राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालय थापाथली काठमाण्डौं, तथ्यांक कार्यालय कञ्चनपुरके आयोजनामे बुधके रोज धनगढीमे कार्यक्रममे राष्ट्रिय जनगणना २०७८ के तथ्याङक अनुसार नेपालके जनसंख्या २ करोड ९१ लाख ६४ हजार ५७८ जाने रहलमे सुदूरपश्चिम प्रदेशके जनसंख्या २६ लाख ९४ हजार ७८३ रहल जनागिल बा । जेम्ने पुरुष ४७.२३ प्रतिशत (१२ लाख ७२ हजार ७८६) ओ महिला ५२.७७ प्रतिशत (१४ लाख २१ हजार ९९७) रहल बा । लैंगिक अनुपात प्रति १०० जाने महिलामे पुरुषके संख्या ८९.५१ प्रतिशत रहल राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयके अधिकृत डिनानाथ लम्साल बटैलै । राष्ट्रिय जनगणना २०६८ मे सुदूरपश्चिम प्रदेशके कुल जनसंख्या २५ हजार ५२ हजार ५१७ ओ लैङिकअनुपात ९१.२५ रहे ।

गैल २०६८ सालके जनगणना अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशके परिवार संख्या ४,६९,९७१ रहलमे हाल उ संख्या करिव २२.८ प्रतिशत बह्रके ५,७७,१०२ पुगल बा । जोनमध्ये व्यक्तिगत परिवार ५,७६,७७२ ओ संस्थागत परिवार ३३० रहल बा ।
२०७८ सालके जनगणनामे सुदूरपश्चिम प्रदेशके नगरपालिकाके जनसंख्या ६२.४ प्रतिशत रहल बा कलेसे गाउँपालिकाके जनसंख्या ३७.६ प्रतिशत रहल बा । जनगणना २०७८ अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमे सबसे भारी परिवारके औसत आकार बझाङ जिल्लामे ओ छोट परिवारके औसत आकार डडेल्धुरा जिल्लामे रहल बा ।

लङिक अनुपात अर्थात प्रति १०० जाने महिलामे पुरुषके संख्या सबसे ढेर बाजुरा जिल्लामे ९३.८७ ओ कम डोटी जिल्लामे ८४.१६ रहल बा । २०७८ मे नेपालके जनघनत्व (प्रति वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमे रहल जनसंख्या) १९८ जाने रहल बा । जौन २०६८ सालमे १८० केल रहे ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशके जनघनत्व १३८ जाने प्रतिवर्ग किलोमिटर रहल बा । जौन २०६८ सालमे १३१ केल रहे । सबसे ढेर जनघनत्व कञ्चनपुर जिल्लामे (३१९ जाने प्रति वर्ग किलोमिटर) ओ सबसे कम बझाङ जिल्लाममे (५५ जाने प्रति वर्ग किलोमिटर) रहल बा ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशके जनसंख्या वृद्धिदर ०.५२ प्रतिशत प्रतिवर्ष रहल बा । प्रदेशगत रुपमे २०६८ से २०७८ के एक दशकके वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर सबसे ढेर लुम्बिनी प्रदेशमे १.२४ प्रतिशत प्रतिवर्ष हुइल बा ।

सबसे कम गण्डकी प्रदेशमे ०.२५ प्रतिशत प्रतिवर्षसे वार्षिक जनसंख्या वृद्धि हुइल बा । जनगणनाके नतिजा अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमे जम्मा ७ लाख २८ हजार ८६० ठो घर संरचना रहल बा । जेम्ने मुख्य रुपमे आवासके लाग प्रयोग हुइल घर ६८.० प्रतिशत, गोठ÷धन्सार÷मतान ११.१ प्रतिशत, खाली घर ६.४ प्रतिशत, व्यापार ३.८ प्रतिशत, शैक्षिक १.७ प्रतिशत, संस्थागत ०.३ प्रतिशत, होटल तथा लज ०.२ प्रतिशत, उद्योग÷कलकारखाना ०.३ प्रतिशत, सरकारी ०.४ प्रतिशत, स्वास्थ्यजन्य ०.३ प्रतिशत, बैंक तथा वित्तीय संस्था ०.१ प्रतिशत ओ अन्य (जस्टेः भान्सा घर) ७.५ प्रतिशत रहल बा ।

नेपामे परिवारमे अक्सर बसोबास कैना सदस्य औसतमे ४.३७ जाने रहल बा । जौन २०६८ सालमे ४.८८ जाने रहल रहे । सुदुरपश्चिम प्रदेशमे औसत परिवार सदस्य संख्या प्रदेशमे औसत परिवार सदस्य संख्या ४.६७ रहल बा । प्रदेश अनुसार मधेश प्रदेशमे सबसे ढेर (५.२९ जाने) ओ गण्डकी प्रदेशमे सबसे कम कम (३.७२ जाने) रहल विल्गाइठ ।

राष्ट्रिय जनगणना २०७८ मे सुदूरपश्चिम प्रदेशमे गणना करल कुल ५,७७,१०२ परिवारमध्ये ३४.९ प्रतिशत परिवारमूली महिला रहल बटै । जौन २०६८ के तुलनामे ९.१ प्रतिशत बिन्दुसे ढेर हो ।

राष्ट्रियस्तरमे महिला परिवारमूली रहल परिवार ३१.५ प्रतिशत रहल बटै । जनगणनाका नतिजाअनुसार देशके १५ लाख ५५ हजार ९६१ (२३.४) परिवारसे २१ लाख ९० हजार ५९२ जाने परिवारमे अनुपस्थित रहिके विदेशमे अक्सर बसोबास करल विल्गाइठ, जेम्नेमध्ये पुरुष १७ लाख ९९ हहजार ६७५ (८२.२ प्रतिशत) ओ महिला ३ लाख ९० हजार ९१७ (१७.८ प्रतिशत) रहल बटै ।

राष्ट्रिय जनगणना २०७८ के अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमे जम्मा १ लाख ७२ हजार ११५ परिवारसे (२९.८ प्रतिशत) ३ लाख ४३ हजार ५२३ जानने परिवारममे अनुपस्थित रहिके विदेशमे अक्सर बसोवास करठै जेम्ने मन्से पुरुष २ लाख ५५ हजार ७६१ (७४.५ प्रतिशत) ओ महिला ८७ हजार ७६२ (२५.५ प्रतिशत) जाने रहल बटै ।

२०६८ के जनगणना अनुसार १ लाख ३० हजार ९६९ (२७.९ प्रतिशत) परिवारसे २ लाख २६ हजार ७३ जाने व्यक्ति परिवारमे अनुपस्थित रहिके विदेशमे अक्सर बसोबास करल रहिट । जेम्नेमध्ये पुरुषके संख्या ८१.८ प्रतिशत ओ महिलाके संख्या १८.२ प्रतिशत रहल रहिट ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशमे १० वर्ष वा उहीसे ढेर उमेरके कुल जनसंख्याके ३४.७ प्रतिशत व्यक्ति अविवाहित रहल बटै जेम्ने पुरुष ३९.६ प्रतिशत ओ महिला ३०.७ प्रतिशत बटै ।

ओस्टेक १० वर्ष वा उहीसे ढेर उमेरके व्यक्ति मध्ये ६०.१ प्रतिशत हाल विवाहित अवस्थामे ओ ४.९ प्रतिशत विधवा/विधुर अवस्थामे बटै । हाल विवाहित पुरुष ओ महिला ओइनके कुल जनसंख्याके क्रमशः ५८.२ ओ ६१.७ प्रतिशत रहल बटै ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशके ढेर जैसिन व्यक्ति ३७.४ प्रतिशत (३७.६ प्रतिशत पुरुष ओ ३७.३ प्रतिशत महिला) के पहिल भोज १८ से २० वर्षके उमेरमे हुइल डेखल बा ।

दुसरामे १५ से १७ वर्षके उमेरमे पहिल भोज हुइना व्यक्ति २४.७ प्रतिशत (१५.१ प्रतिशत पुरुष ओ ३१.८ प्रतिशत महिला) बटै । १०–१४ वर्ष उमेरमे पहिल भोज हुइना ९.२ प्रतिशत (४.० प्रतिशत पुरुष ओ १३.१ प्रतिशत महिला) रहल बटै ।

दश वर्षटरेक उमेरमे पहिल भोज हुइल व्यक्ति ०.५ प्रतिशत बटै । पहिल भोज करेबेर औषत उमेर १९ वर्ष रहल बा । जेम्ने पुरुषके २० वर्ष ओ महिलाके १८ वर्ष रहल बा ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशके ५ वर्ष वा उहीसे ढेर उमेरके कुल जनसंख्यामे साक्षरता दर ७६.२ प्रतिशत रहल बा । पुरुषके साक्षरता दर ८५.४, महिलाके साक्षरता दर ६८.२ प्रतिशत रहल बा ।

राष्ट्रिय जनगणना २०७८ अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमे कुल साक्षर जनसंख्याके सबसे ढेर अर्थात ३०.७ प्रतिशत व्यक्ति प्राथमिक तह (कक्षा १ से ५ सम) उत्तीर्ण करले बटै ।

दुसरा निम्न माध्यमिक तह (कक्षा ६ से ८ सम) उत्तीर्ण करल व्यक्ति २१.४ प्रतिशत रहल बटै । एस.एल.सी. वा सो सरह केल उत्तीर्ण कैना व्यक्ति कुल साक्षर जनसंख्याक ६.८ प्रतिशत बटै । एस.एल.सीसे उप्पर तह उत्तीर्ण कैना १६.० प्रतिशत रहल बटै ।

राष्ट्रिय जनगणना २०७८ प्रदेश स्तरीय नतिजा सार्वजनिक कार्यक्रम सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकार आर्थिक मामिला मन्त्री नरेशकुमार शाहीहे वडकका पहुनामे हुइल रहे । प्रदेशके मुख्य सचिव नरायाण प्रसाद दुवाडी शर्माके अध्यक्षतामे हुइल कार्यक्रममे सुदूरपश्चिम प्रदेश नीति तथाा योजना आयोगके उपाध्यक्ष मोहनदेव विष्ट मन्तव्य व्यक्त करल रहिट । उहाँ चुच्चे नक्साके जनससंख्याफे समेटे पर्नामे जोड डेहल रहिट ।

जनाअवजको टिप्पणीहरू