थारु राष्ट्रिय दैनिक
भाषा, संस्कृति ओ समाचारमूलक पत्रिका
[ थारु सम्बत १३ बैशाख २६४९, शनिच्चर ]
[ वि.सं १३ बैशाख २०८२, शनिबार ]
[ 26 Apr 2025, Saturday ]
‘ सम्पादकीय ’

डेंगु नियन्त्रणमे ध्यान दि

पहुरा | ३० भाद्र २०८०, शनिबार
डेंगु नियन्त्रणमे ध्यान दि

डेंगु मच्छरके कटाईसे सर्ना रोग हो । यी रोग एडिस एजिप्टाई जातके पोथी मच्छरके कटाईसे सर्ना रोग हो । यी मच्छर ग्रामीण क्षेत्रके तुलनामे शहरी क्षेत्रमे ज्यादा पैठै । पानी जम्ना ठाउँमे टीनके डब्बा, रंगके खाली डब्बा, थोत्रो टायर, अलकत्रा वा मट्टितेलके खाली ड्रम, फुलदानी, गमला, पानीके ट्ंयाकी आदिमे यी अण्डा पारठ । सहरी क्षेत्रमे यैसिन वस्तु पर्याप्तमात्रामे रहल ओरसेफे यी मच्छर सहरमे ढेर हुइना करठ ।

डेंगु एडिस एजेप्टाई ओ एडिस एल्वौपेक्टस नामक मच्छरके कटाईसे हुइना तीव्र भाइरल संक्रमण हो । यी भाइरस डेंगु १, डेंगु २, डेंगु ३ ओ डेंगु ४ करके चार मेरिक रहठै । एडिज मच्छर करिया रंगके रहठै, जेम्ने उज्जर थोप्लाफे विल्गाइठ । यी मच्छर विशेष करके दुपहर कटना करठै । औलो उत्पन्न कैना मच्छर फोहर पानीमे पैना हुइलेसेफे डेंगु सर्ना मच्छर टमान दिनसे हलचल नइहुइल स्वच्छ पानीमे अण्डा परठै ।

कैलाली जिल्ला डेंगुरोगके उच्च जोखिममे रहल बा । कैलालीमे १४ दिनमे ८४ जनहनमे डेंगुरोग संक्रमण पुष्टि हुइल बा । कञ्चनपुरमे यी महिनामे ३६ जनहनमे डेंगुरोग संक्रमणके पुष्टि हुइल बा । सुदूरपश्चिम प्रदेशमे गैल पुस महिनासे अब्बेसम ७ सय ५७ जनहनमे डेंगुरोग संक्रमण पुष्टि हुइल बा । जेम्ने सबसे उच्च जोखिममे कैलाली ओ दुसरामे कञ्चनपुर जिल्ला डेखल बा । कैलालीमे अब्बेसम २ सय ७९ जाने डेंगुरोग संक्रमित पुगल बटै । कञ्चनपुरमे १५१ जाने, दार्चुलामे १९४ रहल बटैलै । अछाम जिल्लामे सन २०२३ के सेप्टेम्बर सम ५२ जाने, बाजुरा ३२, डोटी १९, बझाङ १३, डडेल्धुरा १० ओ बैतडीमे ७ जनहनमे डेंगुरोग संक्रमण डेखल बा । मन्त्रालयसे डेहल रिपोर्टमे सेप्टेम्बर महिनामे सुदूरपश्चिम प्रदेशमे १२२ जाने पुगसेकल बटै ।

सुदूरपश्चिम प्रदेश सामाजिक विकास मन्त्रालय स्वास्थ्य निर्देशनालय दिपायल सार्वजनिक कैना दैनिक रिपोर्ट अनुसार विगतके महिनाके तुल्नामे कैलाली ओ कञ्चनपुरमे ढेर जोखिम बह्रटी गैल बा । डेंगू रोग क्लासिक डेंगु, हेमोरेजिक ओ साक सिन्ड्रोम करके तीन मेरिक रहठै । क्लासिक डेंगु सामान्य प्रकारके डेंगु हो । यी अपनही निको हुइठ, मृत्युके सम्भावना कम रहठ । मने यदि कौनो व्यक्तिहे डेंगु हेमोरेजिक ज्वरो वा डेंगु साक सिन्ड्रोम हुइल बा कलेसे यकर उचित मेरिक उपचार नइकरलेसे मृत्यु हुई सेकठ । जुरी घटैना सिटामोल खाई परठ ओ प्रशस्त झोल पदार्थ खाई परठ । मने जुरी घटैना कहिके एस्पीरीन तथा आईबुप्रोफेन भर खाई नइपरठ । डेंगु जुरी विरुद्धके खोप तथा खास उपचार समेत नइहरल ओरसे मच्छरके कटार्ईसे बच्न यी रोगके बचावटके मुख्य उपाय हो ।

जनाअवजको टिप्पणीहरू