मानसिक समस्या रहल व्यक्तिहे मनोसामाजिक समस्या

प्रेम चौधरी
हसुलिया, २५ कार्तिक । मानसिक समस्या रहल व्यक्तिनहे मनोसामाजिक समस्या बह्रटी गैल डेखगिल बा । मानसिक समस्या रहल व्यक्तिहे भेदभाव कैना, सामाजिक लाल्छना लगैना कारण मनोसामाजिक समस्या बह्रटी गैलक हो ।
व्यक्ति ओ समाज विच हुइना गतिशिल सम्बन्धमे कौनो कारणवश हुइना नकारात्मक प्रभावसे मन, सोचाई, धारण ओ व्यवहारमे अइना परिवर्तनसे व्यक्तिमे विल्गैना टमान समस्या मनोसामाजिक समस्या हो । मनोसामाजिक समस्या रहल व्यक्तिनहे समाजमे व्याप्त टमान अवरोधसे अन्य व्यक्ति सरह प्रभावकारी सामाजिक सहभागितामे बाधा पुगैटी रहल बा ।
कोशिश नेपाल (राष्ट्रिय मानसिक स्वास्थ्य स्वावलम्बन सगठन)से कैलारी गाउँपालिकामे कैगिल अध्ययन अनुगमनसे २ सय ७३ जनहनमे मानसिक समस्या रहल व्यक्ति सम्पर्कमे आइल जनागिल बा । जेम्ने १५६ जाने पूरुष ओ ११५ जाने महिला रहल कोशिश नेपाल (राष्ट्रिय मानसिक स्वास्थ्य स्वावलम्बन सगठन)के कैलारी गाउँपालिका सामुदायिक अभियानकर्ता दिनेश चौधरी बटैलै ।
उहाँ कहलै, मानसिक समस्या रहल १५ बरस टरेक ४५ जाने, १४ से २५ बर्षसमके ६२ जाने, २५ बर्षसे उप्परके १६६ जाने रहल उहाँ बटैलै ।
जेम्ने कैलारी गाउँपालिकाके वडागत रुपमे मानसिक समस्या रहल व्यक्तिके संख्या हेरेबेर वडा नम्बर १ मे ३५ जाने, वडा नम्बर २ मे ३३ जाने, वडा नम्बर ३ मे ३६ जाने, वडा नम्बर ४ मे ३८ जाने, वडा नम्बर ५ मे ५४ जाने, वडा नम्बर ६ मे ८ जाने, वडा नम्बर ७ मे ३९ जाने, वडा नम्बर ८ मे ९ जाने ओ वडा नम्बर ९ मे २१ जाने करके जम्मा २७३ जनहनमे मानसिक समस्या डेखल बा ।
कोशिश नेपालसे पाँच महिनामे कैगिल अध्ययनमे २७३ जाने सम्पर्कमे आइल मने मानसिक समस्या रहल व्यक्ति अभिनफे खुलके बाहेर आइनइसेकल कारण संख्या बह्रे सेक्ना सामुदायिक अभियानकर्ता दिनेश चौधरी बटैलै ।
मनोसामाजिक समस्या रहल व्यक्तिके स्वास्थ्यलाभमे सहयोग पुगैना व्यक्ति स्वयं ओ परिवारके सदस्यके अहम भूमिका रहना सहजकर्ता दिनेश चौधरी बटैलै । यकर संगे मनोवैज्ञानिक ओ मनोचिकित्सकीय सहयोगफे आवश्यक रहना उहाँ बटैलै ।
कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर ३ के देवी चौधरी अपनहे मानसिक समस्या डेखल मने औषधी उपचार करलपाछे स्वास्थ्य मजा हुइल बटैली । उहाँ कहली, ‘महीहे मानसिक समस्या आइलपाछे मै औषधी उपचार सुरु कैनु । औषधी खैना सुरु करलपाछे मोर स्वास्थ्य मजा बा । पहिले समाजमे अन्य व्यक्ति सरह जैना कर्रा लागे । अब्बे समाजमे घुलमिल हुइना कौनौ समस्या नइहो ।’
धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १५ उर्मीके कमला रानाफे जौन बेला मनासिक समस्या आइल रहे उ बेला घरसे बाहेर जैना कर्रा लागल बटैठी । उहाँ कहली, मही मानसिक समस्या आइलपाछे कहुफे नइजाउँ मोर बारेमे और जाने गलत सोच्ही कना चिन्ता लाग अब्बे औषधी उपचार करलपाछे मजा हुइल बटु ।
ओस्टेक करके वडा नम्बर ३ के पुजा चौधरीहे मानसिक समस्या डेखल मने औषधी खाई सुरुवाट करलपाछे स्वास्थ्य मजा हुइल बटैली ।
कैलारी गाउँपालिका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख नरेशकुमार चौधरी गाउँपालिका सक्कु मानसिक समस्याहे ध्यानमे रख्टी वडा नम्बर ८ उदासीपुरके प्रथामिक स्वास्थ्य केन्द्र ओ पवेरा स्वास्थ्य चौकीसे डिप्रेसन, मृगी, साइकोसिस, ओ एपिलिप्सी रोग सम्बन्धी औषधी निःशुल्क उपलब्ध करैटी आइल बटैलै । मानसिक समस्या रहल व्यक्तिहुकनहे निःशुल्क स्वास्थ बिमाफे करैटी आइल स्वास्थ्य प्रमुख बटैलै । उहाँ कहलै, घर छोरके नेंगल व्यक्तिनहे अपाङता परिचयपत्रके व्यवस्था कैना व्यवस्था बा ।’
कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर ८ स्थित प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमे करिब १५० जाने मानसिक स्वास्थ्य समस्या रहल व्यक्तिहुक्रे उपचारसंगे निरन्तर निशुल्क औषधी खैटी रहल स्वास्थ्य केन्द्रके इञ्चार्ज रामकिशोर चौधरी बटैलैं । जेम्ने छारेरोगके, मानसिक असन्तुलन रहल, डिप्रेशन, चिन्तारोग ओ सुस्तमनस्थिति रहल व्यक्ति औषाधीउपचार करैटी रहल केन्द्रके इञ्चार्ज चौधरी बटैलैं ।
