भल्मन्साके नेतृत्वमे थारु महिला
पहुरा समाचारदाता
धनगढी, १६ धनगढी । भल्मन्सा प्रथा थारु समुदायके पहिचानके रुपमे रहल बा । हरेक बर्षके माघ महिनामे गाउँक नेतृत्वकर्ताके रुपमे थारु समुदायसे भल्मन्सा छनौट करटी आइल बटै । माघ महिनामे छनौट कैना भल्मन्साके जिम्मेवारी प्राय पुरुषहे डेटी आइल डेखगिल बा । मने महिलाफे भल्मन्साके भूमिका निभाई सेक्ठै कहिके अब्बे नेतृत्वमे आइलागल बटै ।
धनगढी उपमहानगरपालिका–११ बाँसखेरा गाउँमे एक बरस भल्मन्सा खेलासेकल गीता चौधरीहे गाउँसमाजसे विश्वास करके यी बरसके भुरा खेलसे फेरसे भल्मन्सा बनैले बा ।
माघ मनासेकलपाछे एक दिन भुरा खेल हुइठ । ओम्ने एक बरसके समिक्षा कैजाईठ । लिखनदार, धनहेरवा अपने जिम्मेवारी अनुसार हुइल करल प्रगति सुनैठै । गाउँ समाज अपन मनमे लागल बाट धरठै । जिहीहे खोज्नीबोजनीफे कहिजाइठ । ओकरपाछे भल्मन्सासे अपन बाट रख्टी कोई लौव मनै भल्मन्सा खेलाई कलेसे अपन अपन प्रस्ताव रख्ना आहवान करठै ।
भल्मन्सा कहलेक विना तलबके निस्वार्थ भावनासे गाउँसमाजके विकासके लाग काम करे परठ । उहे ओरसेफे सायद हुई सेकठ भल्मन्साके जिम्मेवारी लेनामे बहुट जैसिन गाउँमे लौवा व्यक्ति तयार नइहुइठै । भलमन्सासे वर्ष दिनमे करल मजा नइमजा कामके मूल्याङकन करके गाउँमे नयाँ भलमन्सा छनौट करठै । पुरान भल्मन्सासे वर्ष दिनसम गाउँके मनैनमे समान न्याय ओ व्यवहार प्रकट करल कना निष्कर्ष अइलेसे पुराने भलमन्साहे निरन्तरता डेना चलन बा ।
बाँसखेराके भल्मन्सा गीता चौधरीके एक बरसके कार्यकाल मजा रहल ओ सक्कु जानेक मन जिटके काम करल कहटी यी बरस फेरसे भल्मन्सा बनाइल बाँसखेराके पूर्व भल्मन्सा तथा धनगढी उपमहानगरपालिका स्तरीय भल्मन्सा समितिके अध्यक्ष रोहित चौधरी बटैलै ।
उहाँ कहलै, ‘गीता चौधरी यी बरस फेरसे भल्मन्सा बन्ली मने गाउँ समाजसे हुकहिनहे तीन बरसके लाग भल्मन्साके जिम्मेवारी डेना निर्णयफे करले बा ।’
धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नं. १५ कन्द्री गाउँके नयाँ नेतृत्व चयन हुइ बेला गाउँक नयाँ इतिहास रच्टी भल्मन्सामे असरानी चौधरी ओ सचिवमे लक्ष्मी चौधरी सर्वसहमतसे निर्वाचित हुइल बटी । कन्द्री गाउँमे अभिनसम पुरुष मनै केल भल्मन्सा बनल मने यी बरस असरानी चौधरी पहिल चो भल्मन्सा बनल स्थानीय मनोज चौधरी बटैलै ।
ओस्टेक करके कैलालीके घोडाघोडी नगरपालिका वडा नम्बर १२ कोटा गाउँमे इन्द्रा चौधरी पहिल महिला भलमन्सा बन्के इतिहास रच्ले बटी । कोटा गाउँमे आयोजित भुरा खेलसे उहाँहे भलमन्सामे छनौट करले बा ।
ओस्टे कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर ४ मे सबसे टोल रहल ‘के गाउँ’ ५ जाने महिलाहुक्रे भल्मन्साके जिम्मेवारी पैले बटै । यी बरस वडा नम्बर ४ मे पर्ना अमर टोलके भल्मन्सा गणेशकुमारी चौधरी बन्ली । भल्मन्साके जिम्मेवारी पाइलपाछे अपनहे खुशी लागल बटैठी । उहाँ कहली, ‘हमार टोलमे १४÷१५ घरभुरी बा । यी बरस महिहे जिम्मेवारी डेहल बा । मै गाउँठाउँके विकासके योगदान कैना प्रयास करम ।’ उहाँ जीवन सामुदायिक वन उपभोक्ता समुहके अध्यक्षफे रहल बटी ।
ओस्टेक यिहे माघ महिनामे गाउँक भुरा खेलसे यी बरसके लाग शिवकुमारी चौधरीहे बजह¥या टोलके भल्मन्सामे जिम्मेवारी सौपटल बा । २५ घरपरिवार रहल यी टोलमे भल्मन्सा बन्ना अवसर डेहलपाछे गाउँसमाजके चाहना अनुुसार काम कैना उहाँ बटैठी । मिलन सामुदायिक वन उपभोक्ता समुहमे चार बर्ष अध्यक्ष खेलैना मौका भेटाइल बटैटी यी बरसके भुरा खेलसे अपनमे जिम्मेवारी डेहल शिवकुमारी बटैठी ।
वडा नम्बर ४ स्थित कान्छा टोलमे यिहीसे पहिले भल्मन्सा खेलासेकल गौरी चौधरी अशौक साल फेरसे भल्मन्सा बनल बटी । उहाँ कहली, ‘ पहिले मै एक चो गाउँक भल्मन्सा बनलसेकल बटुँ । यी बरसके भुरा खेलसे फेरसे महीहे गाउँ चलैना जिम्मेवारी डेले बा ।
ओस्टेक करके वडा नम्बर ४ स्थित पूर्व खेडा टोलके भल्मन्सामे विनिता चौधरी ओ शान्ति टोलके भल्मन्साके जिम्मेवारी उजेलीदेवी कामीहे डेगिल कैलारी गाउँपालिकास्तरीय भल्मन्सा समितिके संयोजक सन्तराम चौधरी बटैलै । उहाँ कहलै, ‘कैलारी गाउँपालिकामे नौ ठो वडा बा । गैलक वडा नम्बर ४ मे केल सात जाने महिला भल्मन्सा रहिट । थारु समुदायमे माघ महिना भर लौव नेतृत्व छनौट कैना करल ओरसे यी बरस भल्मन्साके संख्या एकिन करे नइसेक्गिल हो ।’
भल्मन्सासे भोजभटेर, कुलाही बेगारी, मरनीकरनी ओ केक्रे दुख परल बेला हो वा गाउँमे हुइल झै झडरा, विवाद मु्द्दा मामिलामे निस्वार्थ भावनासे अपन जिम्मेवारी निभैना काम करटी आइल बटै ।


