कोशिश नेपालसे सञ्चालित समाहित परियोजनाके सामाजिक परीक्षण
पहुरा समाचारदाता
धनगढी, १० पुस । कोशिश नेपालसे धनगढी उपमहानगरपालिकामे ‘समाहित परियोजना’ अन्र्तगत सञ्चालन कैगिल गतिविधिके सामाजिक परीक्षण हुइल बा ।
उ परियोजनाके परियोजना संयोजक रवि लोचन पौडयालके अध्यक्षतामे हुइल कार्यक्रममे परियोजना अधिकृत बसन्ती शाही कोशिशके परिचय ओ कार्यक्रमके प्रगतीबारे जानकारी डेहल रही । परियोजनाके सन २०२४ के सिकाईमे मनोसामाजिक अपाङगतामे रहल व्यक्तिहुकनके वास्तविक अवस्था बुझेक लाग नियमित रुपमे सरोकारवालासे अनुगमन करेबेर अभिभावकत्व अनुभूति हुइना ओ कार्यक्रमके प्रभावकारीताफे थाहा हुइना बटैली ।
मनोसामाजिक अपाङगता हुइल व्यक्ति परिवारसे प्रोत्साहित हुइना एकदमे जरुरी बा, टबकेल बाहेर जाके अपन बारेमे वोल्ना ओ बाटचित करे सेक्ठै ओकर लाग संस्थासे परिवारके सदस्य तथा स्याहारकर्तासंग कार्यक्रम बढाई पर्ना डेखल उहाँ जनैली । अइना वर्षके बजेट तथा कार्यक्रमके बारेमे सरोकारवालासंग शुरुमे परिचयात्मक बैठक आयोजना करके जानकारी डेहे पर्ना उहाँ बटैली ।
पहिलेक तुल्नामे मनोसामाजिक समस्या रहल व्यक्तिहे सम्बोधन कैना शब्दफे परिवर्तन हुइल परियोजना अधिकृत शाही बटैली ।
सामाजिक परिक्षक डा. किरण चालिसे कोशिशके सामाजिक परीक्षण प्रतिवेदन प्रस्तुत करल रहिट । कोशिश सुदूरपश्चिमके कैलालीमे, और प्रदेशमे कर्णाली, लुम्बिनी, गण्डकी, बागमतिमेफे फेल्म नेपालसे साझेदारी कैके जनवरी २०२२ से डिसेम्बर २०२५ सम कार्यक्रम संचालन हुइना उहाँ जनैलै ।
यी परियोजना धनगढी उपमहानगरपालिका, विरेन्द्रनगर नगरपालिकामे मानसिक स्वास्थ्य समस्या तथा मनोसामाजिक अपाङगता रहल व्यक्ति तथा परिवारहे समेटके कार्यक्रम संचालन करल उहाँ जनैलै ।
परियोजनासे मानसिक स्वास्थ्य तथा मनोसामाजिक अपाङता पैरवी तथा फलोअप, अभिमुखीकरण, अन्तरक्रिया, समन्वय, सहकार्य, तथा साझेदारी, क्षमता अभिवृद्धि, परामर्श तथा घरभेट, मनो्सामाजिक अपाङगता रहल व्यक्तिहुकनके संस्था गठन तथा पैरवी जिविकोपार्जन सहयोग, तालिम तथा स्वास्थ्य समन्वय, स्याहारकर्ता क्षमता अभिवृृद्धि, अध्ययन अनुसन्धान तथा प्रमाणमे आधारित पैरबी कैटी आइल उहाँ जनैलै ।
परियोजना संचालन करलपाछे स्थलगत भ्रमणके आधारमे तत्काल डेखल उपलब्धीमे धनगढीमे १२० जाने पहिचान तथा सम्पर्कमे आइल ओ निरन्तर सामाजिक तथा स्वास्थ्य सेवा पैटी रहल बटैलै ।
उच्च, मध्यम तथा सामान्य मनोसामाजिक समस्यामे रहलहुकनहे स्वास्थ्य तथा मनोसामाजिक परामर्श तथा सामाजिक जीवनयापनमे सेवा डेना सफल ओ उहाँहुक्रे हाल पुनः जीवनयापन सहजताके लाग क्रमशः अग्रसर हुइटी गैल बटैलै ।
सम्पर्कमे आइलहुकनके आत्मविश्वासमे क्रमशः अभिवृद्धि हुइटी गैल बोले सेक्ना, कोई हेला करलेसेफे अपनही उ बारे बुझाई सेक्ना, रेस्पोन्स कैना, अपन नित्यकाम कैना बिस्तारे सफल, अपन बाट धारे खोज्न, पढाइहे निरन्तरता डेहे खोजल बा ।
मनोसामाजिक अपांगता रहल करिव ७६ जाने टमान स्थानीयस्तरके समितिमे पदाधिकारी तथा सदस्य हुईलफे भेटल बा । मनोसामाजिक अपांगता रहलहुक्रे पालिकास्तरसे (३२ जाने ख, ग तथा घ वर्गके अपांगता परिचयपत्र लेहल, पालिकास्तरसे मनोसामाजिक अंपागता शिर्षकमे कुछ गतिवीधि (रातो किताबमे आई लागल ओ कुछ बडास्तरसे (१५,१९) सकारात्मक पहल रु ४० से ५० हजारसम कार्यक्रम बनाके ओ प्रस्तावना अनुरुप सहयोग हुई लागल ५० हजार मानसिक स्वास्थ्य तालिम, माघी मिलन कार्यक्रम, हाल कोशिश कैलाली मार्फत १९ ठो वडामे प्रस्तावना तयार करके डेहल ओ ८ ठो वडासे ५० हजारसे १ लाखसम बजेट छुट्टाइल बा ।
कुछ लक्षित व्यक्ति अपन दैनिक कृयाकलाप ओ कामहे अंगल्ना कोशिसमे रहल, मनोसामाजिक अपांगताके पहिचान तथा कुछ सचेतना परिवारमे विस्तारे आई लागल ओ उहाँहुकनके अधिकार तथा संरक्षणके बारेमे समाजमे विचार विमर्श हुईलागल बा । विस्तारे यी सम्बन्धी सुचना तथा जनचेतना विस्तार हुई थाललफे उहाँ जनैलै ।
पलिकास्तरमे कुछ कार्यक्रम संगे कैना अभ्यास सुरु हुइल (जस्टे मानसिक स्वास्थ्य दिवस), सस्थासे पहिचान करल मनोसामाजिक अपागताहे स्वास्थ्य शाखासे डेटाबेसमे रख्न योजना रहल, मनोसामाजिक अपांगता पहिचान रहलहुक्रे विस्तारे स्वरोजगार तथा कृषि पेशामे लागे लागल, विउपुजी मार्फत व्यवसायीक कृयाकलाप करे लागल, साथी संगी सहयोगी समुहके मासिक बैठक मार्फत अपन दिनचर्याहे तथा मानसिक स्वास्थ्य अवस्थाहे सहजतामे ल्यान्न सफल हुइटी गैल बा ।
मनोसामाजिक अपांगता रहलुइयाके अपने संस्थागत पहिचान स्थापित हुइल एक संस्था कोशिश कैलाली स्थापित हुइल, टमान तालिमहरु मार्फत उहाँहुकनके आत्मविश्वास ओ नेतृत्व क्षमता विस्तारे विकास हुइटी गैल बा ।
कोशिशके कोशिसहे लक्षित समुह, पालिका तथा अन्य सरोकारवालासे विस्तारे मनन करे लागल, कुछ मनोसामाजिक अपांगता रहुइया अपन पहिचान ओ दिनचर्याहे सहज रुपमे लेहे लागल डा. चालिसे बटैलै ।
ओस्टेक उहाँ परियोजााके दिगोपनके आधार, कार्यक्रमके सवल पक्ष, सुधार करेपर्ना पक्षबारे जानकारी डेहल रहिट ।
कार्यक्रममे धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १ के वडा अभ्यक्ष सन्तोष मुडभरी, वडा नम्बर २ वडा अध्यक्ष धर्मराज ओझा, वडा नम्बर १६ के वडा अध्यक्ष रामलाल चौधरी, सिएमसिसि के यमन श्रेष्ठ, राष्टिय अपाङ महासंघके पूर्व अध्यक्ष भीमबहादुर शाह, वडा नम्बर ९ के वडा अध्यक्ष प्रेमबहादुर भण्डारी, राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगके उपसचिव झंकरबहादुर रावल, धनगढी उपमहनगरपालिकाके स्वास्थ्य शाखाके कृष्ण महरा, महिला तथा बाललबालिका शाखाके अनिता बुढाऐरलगायत मन्तव्य राखल रहिट । यिहे विच मनोसामाजिक समस्या खेपल कमला राना, रेखा राना, मनोज राना अपने भोगल समस्या ओ अब्बे सुधार आइल बाट सुनैले रहिट ।
कार्यक्रमके संचालन कोशिशके मनोसामाजिक सहजकर्ता सरिता चौधरी करल रही । कार्यक्रममे कोशिशके मनोसामाजिक सहजकर्ता पशुपति खाती, सिताराम चौधरीलगायत प्रतिनिधि, धनगढी उपमहानगरपालिकाके १९ वडाके अध्यक्षहुक्रे, टमान शाखाके प्रमुख, गैरसरकारी संघ संस्थाके प्रतिनिधिहुकनके उपस्थिति रहे ।