मेलम्ची आयोजनामे झण्डे दुई अर्बके क्षति

काठमाडौं, ११ सावन । बाढके कारण मेलम्ची खानेपानी आयोजनामे करिब दुई अर्ब बराबरके क्षति हुइल अनुमान करल बा । मेलम्ची खानेपानी विकास समितिके कार्यकारी निर्देशक रामकुमार श्रेष्ठके अनुसार प्रारम्भिक रुपमे करल अनुमानअनुसार एक अर्ब ८८ करोडके क्षति हुइल डेखाइल हो ।
आयोजना चिनियाँ ठेकदार कम्पनी सिनो हाइड्रोसे हालसाले बनाइल स्थायी बाँधमे सामान्य किल क्षति पुगल अनुमानमे आधारित हुके क्षतिके पूर्वानुमान करल हो ।
बाढसे सुरुङ जोगलेसे फेन आयोजनाके बाँधसहितके बाहिरी संरचना ढुंगा, गिट्टी, बालुवा ओ माटिस भठल बा । बनल संरचनाउप्पर लडिया बहल ओरसे लडिया नियन्त्रणके काम फेन प्रभावकारी ढंगसे करेपरना अवस्था आइल बा ।
‘क्षतिके एकीन विवरण बाढस पुगाइल सब संरचना हेरके विस्तृत अध्ययनपाछे किल कहे सेकजाइ,’ उहाँ कलैं, ‘आयोजनाके बाँधस्थलके पुनस्र्थापनाके लाग का–का करे सेकजाइ कना हमार प्राविधिक टोली मेलम्चीमे बा ।’
आयोजनाके क्याम्प बनैना लगायतके काम करना तयारी हुइटा । श्रेष्ठके अनुसार हेलमबु गाउँपालिकासँगके सहकार्यके बाँधस्थलसम जैना सडक निर्माणके लाग प्रयास हुइलेसे फेन सम्भव हुइल नैहो । आयोजना स्थलमे टोली पुग्ना ओ लौटना करलेसे फेन जोखिम हुइसेक्ना हुइल ओरसे सहज अवस्था बनल नैहो ।
‘हम्रे वर्षायाम ओरैनासे आघे का–का काम कहिया ओ कैसिक करना कना सब कार्ययोजना तयार करना चाहटि,’ श्रेष्ठ कलैं, ‘मने, अभिन फेन बाढ दुःख डेहटा, लडियासे परियोजनाके संरचनामे क्षति पुगैना क्रम रुकल नैहो ।’
हेलिकप्टरसे एक्स्काभेटर लैजाके लडिया नियन्त्रण करनाबारे छलफल हुइलेसे फेन उहाँ अब्बहि जाके काम करना जोखिम हुइना अनुमान करल ओरसे सम्भव नैहुइल आयोजना जनैले बा ।
अस्थायी बाँधसे पानी डरटि आइल आयोजनाके डाइभर्सन टनेलमे हिला भरल अनुमान बा । ग्याल्थुम ओ अम्बाथानके अडिट टनेलमे समेत बाढसे क्षति पुगाइल कारण सुरुङ खाली कराइ नैसेकल आयोजना प्रमुख श्रेष्ठ बटैलैं ।
कार्ययोजना छलफलमे
सुरुङ सुपरीवेक्षणके लाग कटि गैल असार १ गते दुई महिनाके लाग बन्द करल मेलम्ची खानेपानी आयोजनामे ओहे दिन आइल बाढसे विध्वंश मचैल रहे ।
सरकार समयमे उचित निर्णय लेके कदम नैचललेसे आयोजनासे फेर काठमाडौंमे पानी नन्ना मिति पाछे सरटि जैना अवस्था बा ।
मेलम्ची खानेपानी विकास समितिसे बाढग्रस्त मेलम्ची खानेपानी आयोजनाके ‘पुनस्र्थापना कार्ययोजना’के मस्यौदा तयार करले बा । खानेपानी मन्त्रालयमे यीबारे छलफल हुइलेसे फेन नयाँ मन्त्रीके प्रतिक्षा बा ।
प्रधानमन्त्री तथा मनित्रपरिषद कार्यालयमे फेन कार्ययोजनाके मस्यौदा पुगल बा । समिति कार्ययोजना कार्यान्वयनके वातावरण बनैना सरकारसँग आग्रह करटि आइल बा । यीअनुसार काम हुइलेसे आगामी माघ–फागुनसम काठमाडौंमे फेर मेलम्चीके पानी नाने सेक्ना आयोजनाके दाबी बा । आयोजनासे सडक ओ पुलके काम सडक विभागमार्फत करना प्रस्ताव करले बा । बाँध क्षेत्रहे पुरल ढुंगा, बालु ओ माटि हटैना नेपाली सेना परिचालन करना वा छुट्टे ठेक्का बन्दोबस्त करना व्यवस्था करना प्रस्ताव आयोजनाके बा ।
थप खर्चसहितके बन्दोबस्त करेपरना हुइल ओरसे अइसिन निर्णय मन्त्रिपरिषद बैठकसे करेपरना रहठ । ठेकदार सिनो हाइड्रो यथास्थितिमे साइटमे जाइ मानल नैहो ।
‘हम्रे काठमाडौंमे मेलम्चीके खुसी कलि औटाइ चाहटि,’ आयोजना प्रमुख श्रेष्ठ कठैं, ‘ओकर लाग हम्रे अब्बे योजना तहमे काम करटि, पहिलेक जस्टे अस्थायी बाँध बाँधके हुइलेसे फेन पानी नानब ।’
