थारु राष्ट्रिय दैनिक
भाषा, संस्कृति ओ समाचारमूलक पत्रिका
[ थारु सम्बत २५ कार्तिक २६४९, सोम्मार ]
[ वि.सं २४ कार्तिक २०८२, सोमबार ]
[ 10 Nov 2025, Monday ]

लहँगा सिउइया झट्कार श्रीकुमारी

पहुरा | ३० चैत्र २०७८, बुधबार
लहँगा सिउइया झट्कार श्रीकुमारी

सागर कुस्मी
धनगढी, ३० चैत ।
पहिले अइसिन जबाना रहे कि थारु महिला भात भन्सा किल करे परठ । साँंझ बिहान गोबरपानी किल कार्हे परठ । मने उ दिन आब समय बहुट करोट फेर सेक्ले बा ।

एक जबानामे ढन्ढामे किल सीमित रहल थारु महिला इ झनखनसे सयौं गुना डुर बटैं । कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर ३ खोनपुर कैलालीके श्रीकुमारी चौधरी अझ्कल एक्को सँपार नैहुइन । धनगढीके मोती चोकमे थारु लहँगा चोली सेन्टरमे बिहानसे लेके साँझसम थारु लहँगा चोलिया सिनामे डट्करल बैल्गैठैं ।

कौनो फेन काम करक लाग सीप सिखे परठ । मने श्रीकुमारीहे इ सिलाइ काम करक लाग ना तालिम के जरुरट पर्लिन ना कौनो गुरुके साहारा । हुँकारमे पहिलेसे कुछ करुँ कना दिलसे इच्छा रहिन । ओहे अपन इच्छाहे सिरिफ अभ्यास कर्नामे पाछे नैपर्लिन । उहाँ कठैं, “मै इ सिलाइ काम करक लाग कहुँ फेन ना तालिम लेनु, ना किहुसे सिखा मंग्नु । बस् एकठो मसिन किनके अपनहि ढिरेढिरे चलैटी गैनु ।”

“मै पहिले एकठो कोठम किल काम करुँ । ग्राहक ओइनहे मोर सियल लहँगा मन परे लग्लिन । ओहेमारे कोठम किल सीमित रना बाटे नैआइल,” उहाँ कलैं, “टब जा परि–परि कहिके एकठो सटर लेके टेलर खोल्नु ।”

श्रीकुमारी अझ्कल लहँगा सिनासे एक्को सँपार नैहुइन । “अब्बे टे लहँगाके माग दिनदिने बह्रटी बा,” उहाँ कलैं, “ग्राहक ओइनके कहल हस पुगैना कर्रा बा ।” लहँगा अर्डर करक लाग एक अँठ्वार पहिले अर्डर कर्लेसे किल समयमे डेहे सेक्ना उहाँ बटैलैं ।
मने श्रीकुमारी हिम्मत ओ आँट कैके अब्बे इहेसे अपन परिवार खर्च, लर्कनके पर्हाइ खर्च, सटर भारा, सक्कु खर्च कटाके मजा आम्दानी हुइल बटैलैं । महिनाके ४०–५० हजार आम्दानी हुइटी रहल उहाँ बटैलैं ।

उहाँके इ लहँगा चोलियाके टेलर खोलल् आठ महिना किल हुइल बटिन । आठ महिना मे सोंचलसे फेन ढेर आम्दानी हुइल बटैलैं । बारोमास एक्के नास बेँच बिखन हुइटी रहल ओरसे अब्बे महिनामे लाखौं रुपिया नाफा हुइटी रहल उहाँ बटैलैं ।

उहाँ कठैं, “मोर गोसिया राज मिस्त्री काम करठैं, मने समयमे ठेकडार रकम नैडेहल ओर्से अपन गोसियाहे फेन इहे काममे लग्ना अर्जि करठैं ।” मने हुँकार गोसिया इ सिलाइ सीप नैसिखल ओरसे काम कर्ना साँंसट हुइना बटैठैं ।

लहँगा चोलियाके बजार मजा हुइल ओरसे अब्बे उहाँके टेलरमे ५ जाने महिला ओइने सिलाइ सीप सिख्टी रहल बटैं । ओहें काम सिखुइया रन्जु चौधरी कठैं, “इ काम बहुट लिरौसि बा ।” कम लगानीमे ढेर ओ मजा आम्दानी हुइलेक ओर्से महिलन्के लाग सिलाइ काम सप्से मजा रहल रन्जु चौधरी कलैं ।

उहाँ कलैं, “इ टेलर खोलल भर्खे ८ महिन हुइल बा । अब्बे लहँगा ओ चोलियाके माग बजारमे ढेर बा ।” उहाँ अब्बे महिनामे ३०/३५ ठो लहँगा बिक्री कर्टी आइल बटैलैं । अझ्कल एकठो लहँगाके मोल ५ हजारसे १० हजारसम परठ । एकठो लहँगा तयार करक लाग २५ सौ से लेके ३ हजारसम लागत खर्च लग्ना उहाँ बटैठैं ।

हमार समाजमे आधुनिक फेसनके ढेर डबडबा हुइल ओर्से एक समयमे लहँगा पुरे हेरा गैल सखी संजालके अध्यक्ष ईन्दु थारु बटैलैं । “जबजब हमार टरटिहुवार आए टे थारु महिला ओइने सारी, ढोटी, आधुनिक घाँघर चोली लगाइ लागल रहिंट,” उहाँ कलैं, “पाछेक समयमे अपन संस्कृति बचाइ परठ कना सोंच अइलिन टबसे लहँगा ओ चोलियाके महत्व बर्हल बा ।”

अझ्कल साँस्कृतिक, महोत्सव कार्यक्रम हुइटी रहल ओर्से नाचगान डेखाइक लाग थारु लहँगा चोलिया लगाइ भिरल अध्यक्ष थारु बटैलैं । उहाँ अझ्कल गुर्ही, अस्टिम्की, अँट्वारी, डसियामे पिट्टर अस्राइबेर, नाच करेबेर लगायत हरेक साँस्कृतिक कार्यक्रममे महिला ओइने लहँगा ओ चोलिया लगैटी रहल बटैलैं ।

थारु लगाम मन्से अब्बे सबसे ढेर बिक्री हुइना थारु लहँगा ओ चोलिया हो । विदेशी जत्रा फेसन अइलेसे फेन लहँगाके मोल ओ महत्व नैघटना थारु समुदायके महिला लोग बटैठैं । हरेक महिला ओइनहे सीप सिख्के आत्ननिर्भर हुइक लाग इहे सिलाइ काममे लग्ना सल्लाह डेठैं श्रीकुमारी ।

जनाअवजको टिप्पणीहरू