थारु राष्ट्रिय दैनिक
भाषा, संस्कृति ओ समाचारमूलक पत्रिका
[ थारु सम्बत ०५ कुँवार २६४९, अत्वार ]
[ वि.सं ५ आश्विन २०८२, आईतवार ]
[ 21 Sep 2025, Sunday ]

रानाथारु समुदायके होरी सुरु

पहुरा | २४ माघ २०७९, मंगलवार
रानाथारु समुदायके होरी सुरु

पहुरा समाचारदाता
धनगढी, २४ माघ ।
कैलाली, कञ्चनपुरमे बसोबास रहल राना थारु समुदायके होरी टिहुवार सुरु हुइल बा । अँट्वारके राात पूजा अर्चना करलपाछे इ समुदायके सबसे बरवार होरी टिहुवार सुरु हुइल हो ।

राना थारु समुदायके मनै एक महिना एक अँठ्वारसम धुमधामसंग होरी टिहुवार मनैना करल बाटै । माघ पूर्णिमासे सुरु हुइल होरी टिुहवार फागु पूर्णिमा पाछे समेत एक अँठ्वारसम चल्ना नारायण राना बटैलै । ओहकान अनुसार गाउँके भर्रा (गुरुवा) भलमन्सा, गाउँके युवा, बुद्धिजिवी लगायतके उपस्थितिमे होलिकाके पूजाआजा कैना करठै । पूजाआजापाछे होरीके गीत गैटी कुछ बेर होरी खेल्ठै । उहे बेलासे जिन्दा होरी सुरु हुइना करठ् ।

आब फागु पूर्णिमाके दिनसम एक महिनासम ‘जिन्दा होरी’ खेलजैना जनाइल बा । जिन्दा होरी अवधिभर रानाथारु समुदायके युवायुवती लगायत रातके किल होरी खेल्ना (होरी नाच डेखैना) करठै । उहाँहुक्रे होरी गीत गैटी तालमे ताल मिलाके नृत्य कैना करठै । साथे, हरेक साँझ होलिकाके पूजाआजा कैटी ओम्ने पैँरा, झारपात थुपर्ना जनाइल बा । अइसीक थुपारल झारपातहे होलिकाके रुपमे दहन कैना करजाइठ् ।

फागु पूर्णिमाके दिन होलिका दहनपाछे ‘मरी होरी’ सुरु हुइठ् । मरी होरीके अवधि आठ दिनसम रहना करल जनाइल बा । इ अवधिमे आपन आफन्त, नातेदार, मितहे घरमे बोलाके भोजभतेर कैना चलन रहल बा । जिहीहे ‘हट्कना’ कना करल बा । हट्कनामे भाटु, मित, सालासालीहे घरमे बोलाके मासु, भातसहितके मिठ–मिठ पाकवान खुवैना चलन रहल राना बटैलै ।

होरीके अन्तिम दिनमे खख्डेहरा फुटैना करजाइठ् । खख्डेहरा सबसे महत्वपूर्ण दिन रहल ओरसे सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारसे इ दिन सार्वजनिक बिदासमेत डेटी आइल बा । खख्डेहरापाछे औपचारिक रुपमे होरी पर्व समापन हुइना करलेसे फेन अनौपचारिक रुपमे भर चराँई पर्वसम होरी खेलजैना करल राना बटैलै । ‘चराँई चैत शुक्ल चतुर्थीके दिन परल बा । ओ कहोरोँ अनौपचारिक रुपमे इहे दिनसम होरी खेलजाइठ्,’ उहाँ कहलै । होरीमे राना थारु बस्ती होरीमय हुइना करठ् । इ टिहुवार उल्लासपूर्वक मनैना करजाइठ् ।

ओस्टके, कठरिया थारु समुदाय फेन राना थारु समुदाय जस्टे एक महिनासम होरी पर्व मनैना करठै । डुनु समुदायसे मनैना होरी पर्वमे ढेर समानता फेन रहल पाजाइठ् । डुनु समुदाय इ पर्वहे होरी नै कना करल बाटै ।

जनाअवजको टिप्पणीहरू