थारु राष्ट्रिय दैनिक
भाषा, संस्कृति ओ समाचारमूलक पत्रिका
[ थारु सम्बत १४ बैशाख २६४९, अत्वार ]
[ वि.सं १४ बैशाख २०८२, आईतवार ]
[ 27 Apr 2025, Sunday ]
‘ सुदूरपश्चिममे डेंगु संक्रमित ९२३ पुगलैं ’

कैलालीमे बृद्धिदर उच्च, सेप्टेम्बरमे केल २१६ जनहनमे पुष्टि

पहुरा | १२ आश्विन २०८०, शुक्रबार
कैलालीमे बृद्धिदर उच्च, सेप्टेम्बरमे केल २१६ जनहनमे पुष्टि

पहुरा समाचारदाता
धनगढी, ११ कुवाँर ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशमे डेंगुरोग संक्रमितके संख्या ९ सय २३ पुगल बा । सुदूरपश्चिम प्रदेश सामाजिक विकास स्वास्थ्य निर्देशनालय डोटीसे दैनिक रुपमे सार्वजनिक कैना रिपोर्ट अनुसार डेंगुरोग संक्रमितके संख्या ९ सय २३ पुगल बा । कलेसे यी बरस तीन जानेक मृत्यु हुइल जनागिल बा ।

बर्खा महिना सेके लग्लेसेफे डेंगु रोग संक्रमण बृद्धिदर उच्च डेखल कारण यी रोगसे बच्ना सचेत हुइना निर्देशनालय आग्रह करले बा । डेंगु मच्छरके कटाईसे सर्ना रोग हो । यी रोग एडिस एजिप्टाई जातके पोथी मच्छरके कटाईसे सर्ना रोग हो । यी मच्छर ग्रामीण क्षेत्रके तुलनामे शहरी क्षेत्रमे ज्यादा पैठै ।

भाइरससे लग्ना डेंगु रोग रोकथामके एक ठो केल भरपर्दो उपाय डेंगु सर्ना मच्छरके लार्भा खोज ओ नष्ट अभियान रहल जनाइल बा । यकर साथे, घर वरपर पानी जमे नइडेनाके साथे बट्टा, गमला, टायर, प्लाष्टिकके डब्बा, ड्रमलगायतमे जमल पानी बेला–बेला फेक्ना आवश्यक रहल निर्देशनालय जनैले बा ।

पानी जम्ना ठाउँमे टीनके डब्बा, रंगके खाली डब्बा, थोत्रो टायर, अलकत्रा वा मट्टितेलके खाली ड्रम, फुलदानी, गमला, पानीके ट्ंयाकी आदिमे यी अण्डा पारठ । सहरी क्षेत्रमे यैसिन वस्तु पर्याप्तमात्रामे रहल ओरसेफे यी मच्छर सहरमे ढेर हुइना करठ ।

सन २०२३ सालमे अब्बेक तथ्याङक हेरेबेर सुदूरपश्चिम प्रदेशके कैलाली जिल्ला उच्च जोखिममे डेखल बा । नौ जिल्ला मन्से कैलाली जिल्लाहे तथ्यांक हेरबेर ४ सय ११ जाने संक्रमित पुगल बटै कलेसे सेप्टेम्बर महिनामे केल २ सय १६ जहनमे डेंगु रोग पुष्टि हुइल निर्देशनालय जनैले बा । कैलालीमे जनवरीसे सेप्टेम्बर महिनासमके तथ्यांकमे डेगु बह्रटी गैल बा ।

जनवरीमे २ जनहनमे डेखल डेंगु सेप्टेम्बर महिना २१६ जनहनमे डेखद बा । अगष्टमे १६९ ओ जुलाईमे १६ जनहनमे संक्रमण डेखल रहे ।

ओस्टेक करके यी प्रदेशके कञ्चनपुरमे अब्बसम १६८, दार्चुलामे १९६, अछाममे ५३ जनहनमे डेंगुरोग पुष्टि हुइल बा । बाजुरामे ३२, बझाङमे १३, बैतडी १०, डडेल्धुरा १० ओ डोटीमे १९ जनहनमे डेंगु डेखल निर्देशनालय जनैले बा ।

नेपालमे सन् २००४ मे पहिल चो चितवन जिल्लामे विदेशी नागरिकमे डेंगु रोग पाइल रहे । सन् २००६ मे पहिल चो नेपालमे डेंगु रोग प्रकोपके रुपमे देखा परल रहे । नेपालमे वि.सं. २०६१ सालसे डेंगु रोग विल्गैना सुरु पश्यात प्रत्येक वर्ष यी रोग कब महामारीके रुपमे टे कबु छिटफुट रुपमे डेखा पर्ना करल बा ।

२०२२ मे ५४ हजार ७८४ जनहनमे (२०७९ साल वैशाख महिनासे डेंगु रोगके विरामीके संख्यामे वृद्धि हुके भदौ कुवाँर कार्तिक हुइटी पुसमहिना सम देशभर झन्डै ५५ हजार से ढेर संक्रमण हुके ८८ जानेक मृत्यु हुइल बा । उ अवधीमे सुदुरपश्चिम प्रदेशमेफे डेंगु ढेर देखा परल रहे । कैलाली जिल्लामे ४३२ जनहनमे डेंगु रोग देखा परल रहे । ओ ३ जानेक मृत्युफे हुइल बा । कैलाली आर्थिक वर्ष २०७६–७७ मे ४१, २०७७–७८ मे १०१ ओ २०७८–७९ मे १९८ जनहनमे डेगु पुष्टि हुइल रहे ।

डेंगु एडिस एजेप्टाई ओ एडिस एल्वौपेक्टस नामक मच्छरके कटाईसे हुइना तीव्र भाइरल संक्रमण हो । यी भाइरस डेंगु १, डेंगु २, डेंगु ३ ओ डेंगु ४ करके चार मेरिक रहठै । एडिज मच्छर करिया रंगके रहठै, जेम्ने उज्जर थोप्लाफे विल्गाइठ । यी मच्छर विशेष करके दुपहर कटना करठै ।

औलो उत्पन्न कैना मच्छर फोहर पानीमे पैना हुइलेसेफे डेंगु सर्ना मच्छर टमान दिनसे हलचल नइहुइल स्वच्छ पानीमे अण्डा परठै ।

डेंगु रोग क्लासिक डेंगु, हेमोरेजिक ओ साक सिन्ड्रोम करके तीन मेरिक रहठै । क्लासिक डेंगु सामान्य प्रकारके डेंगु हो । यी अपनही निको हुइठ, मृत्युके सम्भावना कम रहठ । मने यदि कौनो व्यक्तिहे डेंगु हेमोरेजिक ज्वरो वा डेंगु साक सिन्ड्रोम हुइल बा कलेसे यकर उचित मेरिक उपचार नइकरलेसे मृत्यु हुई सेकठ ।

जुरी घटैना सिटामोल खाई परठ ओ प्रशस्त झोल पदार्थ खाई परठ । मने जुरी घटैना कहिके एस्पीरीन तथा आईबुप्रोफेन भर खाई नइपरठ । डेंगु जुरी विरुद्धके खोप तथा खास उपचार समेत नइहरल ओरसे मच्छरके कटार्ईसे बच्न यी रोगके बचावटके मुख्य उपाय हो ।

जनाअवजको टिप्पणीहरू