थारु राष्ट्रिय दैनिक
भाषा, संस्कृति ओ समाचारमूलक पत्रिका
[ थारु सम्बत १५ बैशाख २६४९, सोम्मार ]
[ वि.सं १५ बैशाख २०८२, सोमबार ]
[ 28 Apr 2025, Monday ]

कठरिया/रानाथारु बस्ती होरीमय

पहुरा | ४ चैत्र २०८१, मंगलवार
कठरिया/रानाथारु बस्ती होरीमय

पहुरा समाचारदाता
धनगढी, ५ चैत ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशके तराईवासी कठरिया/रानाथारु समुदायमे होरी नाँचके रौनक छाइल बा ।

कैलाली, कञ्चनपुरमे बसोबास रहल रानाथारु समुदायके मनै गाउँ गाउँमे होरी नाँच डेखैटी रहल बटै । होली पर्वके होलिका दहनपाछे प्रत्येक गाउँवासीसे आ–अपन गाउँके भलमन्सा, पध्ना, चाकर लगायतके घरमे साँझओर होरी नाँचके रमैना चलन रहल बा ।

होरीके समापन नैहुइटसम हरेक दिन होरी नाँच हुइना धनगढी उपमहानगरपालिका–८ धनगढी गाउँक भलमन्सा भज्जी राना बटैलै । उहाँक अनुसार रानाथारु समुदायमे होरी पर्व एक महिना आठ दिनसम मनैना करजाइठ । उहे क्रममे एक महिनासम जिन्दा होरी ओ होलिका दहनपाछे मरी होरी करके दुई मेरिक होरी पर्व मनाजाइठ । जिन्दा होरीमे रात ओ मरी होरीमे मौलिक भेषभूषामे सजके मिझनीजुनसे बेरीजुनसम होरी नाँच डेखैना चलन रहल बा । मरी होरीके आठौं दिनमे खख्डेहरा फुटाके पुरुषसे होरी समापन कैना करल भलमन्सा राना बटैलै ।

“हम्रे पुरुषसे खख्डेहरा फुटाके होरीके समापन कैना करलेसेफे महिलासे चैतके चराइँमे केल होरी समापन करठै्,” उहाँ कहलै ।
होरी नाँच ढोलके तालमे महिला पुरुषसे तालमे ताल मिलाके नाँच्न एक मेरिक मौलिक नाँच हो । यी नाँच बुढापाकासे लेके अधबैसे, तन्नेरी, जवान, बालबालिका मिलके सामूहिक रुपमे नँच्ना करल धनगढी उपमहानगरपालिकाके उपप्रमुख कन्दकला राना बटैली । “यिहीसे नयाँ पुस्तामे संस्कृति हस्तान्तरणमे सहयोग पुगल बा”, उहाँ कहलै ।

होरी नाँचके रौनकसे अब्बे रानाथारु बस्ती होरीमय बनल । वृद्धवृद्धासे बालबालिकासम यी नाचमे रमैटी बटै । रानाथारु होरी माघ पूर्णिमासे सुरु हुइना करल भलमन्सा राना बटैलै । फागुन पूर्णिमापाछे आठ दिनसम मरी होरीमे रमाके होरी पर्व समापन कैना करल उहाँ उल्लेख करलै ।

ओस्टेक करके, कैलालीके कैलारी, जोशीपुर, जानकी, बर्दगोरिया गाउँपालिका, भजनी, घोडाघोडी, टीकापुर, गौरीगंगा, लम्कीचुहा नगरपालिकाके टमान गाउँमे बसोबास रहल कठरिया थारु समुदायसे धुमधामसंग होरी पर्व मनैटी रहल बटै ।
यी समुदायसेफे रानाथारु समुदायके जस्टे होरी नाँच नच्न चलन रहल कठरिया समाज नेपालके अध्यक्ष दुःखीराम कठरिया बटैलै । कठरियाथारु समुदायके कला, संस्कृति लोप हुइटी गैल ओरसे यकर संरक्षण करेक लाग होरी नाँच नच्ना करल उहाँ बटैलै । कठरिया ओ रानाथारु समुदायके ढोल नाँच मिल्दो जुल्डो रहलेसेफे पहिरन भर फरक रहठ ।

जनाअवजको टिप्पणीहरू