राजनितिक नेतृत्व तहमे अपाङता सहभागी बह्राई पर्नामे जोड

पहुरा समाचारदाता
धनगढी, १७ अगहन । नेपालके राजनितिक नेतृत्व तहमे अपाङता रहल व्यक्तिहुकनके सहभागिता बह्राईमे जोड डेहल बा ।
अपाङता रहल व्यक्तिहुकनके ३३औं अन्तर्राष्ट्रिय दिवसके अवसरमे डिड मिसन टु नेपालके आयोजना तथा निर्वाचन कार्यालय सुदूरपश्चिम प्रदेशके सहयोगमे सोम्मारके रोज धनगढीमे हुइल ‘अपाङता अधिकार, सवाल, अवसर, चुनौती विषयक संचारकर्मी तथा सरोकारवाला निकायविच हुइल अन्तरक्रियामे नेपालके राजनितिक नेतृत्व तहमे अपाङता रहल व्यक्तिहुकनके सहभागिता बह्राईमे जोड डेगिल रहे ।
निर्वाचन कार्यालय प्रदेश प्रमुख प्रेमराज भट्ट नेपालके राजनीति नेतृत्व तहमे अपाङता रहल व्यक्तिहुकनके सहभागिता अभिनफे सिमित रहल बटैलै । अपाङता रहल व्यक्तिहुकनके अधिकार ओ सहभागिताहे सुधार नन्ना प्रयास हुइल मने अभिनफे पूर्ण समानता ओ समावेशिता प्राप्त कैना टमान चुनौती रहल उहाँ जनैलै । २०७८ सालके जन गणना अनुसार अपाङता रहल व्यक्तिके जनसंख्या कुल जनसंख्याके २.२ प्रतिशत रहल उहाँ जनैलै । जेम्ने निजामति सेवामे अपाङता रहल व्यक्तिके सहभागिता २०६४÷६५ से २०७९÷०८० सम १११२ रहल उहाँ जनैलै ।
२०१७ सालके स्थानीय चुनाव २५ जाने अपाङता रहल प्रतिनिधि चयन हुइल रहिट । २०७९ सालके स्थानीय तह चुनावमे अपाङता रहल १२४ जाने उम्मेदवारी डेहलमे ४० जाने निर्वाचित हुइलै । जेम्ने पालिका प्रमुखमे १ जाने उप प्रमुखमे ४, वडा अध्यक्षमे २०, वडा सदस्यमे १५ जाने रहल बटै ।
ओम्ने एमालेसे २० जाने, नेपाली काँग्रेससे १३ जाने, नेकपा माओवादीसे २, राष्ट्रिय जनमोर्चासे २, जसपा, नागरिक उन्मुक्ति ओ स्वतन्त्रसे एक÷एक जाने निर्वाचित हुइल बटै ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशमे २६ लाख ९४ हजार ७८३ जाने जनसंख्या रहलमे अपाङता रहल व्यक्तिके जनसंख्या ६९ हजार ६७७ रहल बा ।
कार्यक्रममे सहजीकरण करटी डिड मिसन टु नेपालके प्रदेश व्यवस्थापक नन्दराज भट्ट समाजमे रहल मानवीय विविधता बोकल अपाङता रहल नागरिकहुक्रे सास्कृतिक तथा सामाजिक विभेद भोगे परल बटैलै ।
अपाङता रहल व्यक्ति आधारभुत सेवा सुविधामे न्यून पहुँच, भौतिक संरचना ओ सूचना प्रणालीमे सहज पहुँचके अभाव, टमान मेरके हिंसा ओ दुव्र्यहारके शिकार बनल बटैलै ।
महत्वपूर्ण निर्णय प्रक्रियामे न्यून सहभागिता रहल राज्य विकासके मुलप्रवाहमे अइना प्रयत्न करटी रहल नागरिकके समाजमे सम्मानपुर्वक बाँचे पैना तथ्यमे विश्वास रख्टी मानव अधिकारके विश्वव्यापी घोषणा पत्र, अपाङता हुइल नागरिकके अधिकार सम्बन्धी संयुक्त रास्ट्र संघीय महासन्धी लगायत बालबालिका ओ महिला सम्बन्धी नेपाल पक्ष रास्ट्र रहल टमान अभिसन्धी ओ घोषणापत्र उप्पर दृढ विश्वास रख्टी नेपालके संविधानसे प्रदत्त मौलिक हक आृे संविधानके धारा –४२ मे उल्लेखित सामाजिक न्यायके हकमे अपाङता रहल नागरिकहे समावेशी सिद्धान्तके आधारमे राज्यके निकायमे सहभागी करैना ओ ओइनके राज्यके सार्वजनिक सेवा सुविधा ओ अवसरमे समान पहुँच पुगैना स्पष्ट कानुनी प्राबधानहे आत्मसात करटी अपाङता रोकथाम ओ नीतिगत सुदृढीकरण, समावेशी शिक्षा, स्वास्थ्य पुनस्र्थापना, कृषि ओ जिविकोपार्जन, सामाजिक समायोजन ओ पहुँचयुक्त न्याय ओ बजेटमे उल्लेखित अपांगताके सवाल समावेश कैना आग्रह कैगिल बा ।
अपांगता रहल व्यक्तिके प्रदेश स्तरीय तथ्यांक अद्यावधिक कैना डिजिटल प्रोफाइल बनाई पर्ना, सक्कु प्रकृतिके अपांगता रहल व्यक्तिहुकनके निशुल्क स्वास्थ्य विमा लागु हुई पर्ना माग करल बा । अपांगता अवस्था, अध्ययन, अनुसन्धान ओ सेवा विश्लेषण कैना प्रदेश स्तरीय सर्भेक्षण आयोग निर्माण हुई पर्ना, प्रदेश भिटरके अतिअशक्त, पुर्ण अशक्त, बहिरा, दृष्टिबिहिन, अटिज्म ओ मनोसमाजिक अपांगता रहल व्यक्तिहुकने लाग पारिश्रमिक सहितके दोभासे ओ व्यक्तिगत सहयोगीके व्यवस्था हुई पर्ना माग करल बा ।
प्रदेशभिटरके सक्कु श्रोत विद्यालय मर्ज करके एकिकृत समावेशी बहुउद्देश्यीय विद्यालय स्थापना हुईपर्ना, प्रदेश अपांगता सूचना केन्द्र हेल्पडेस्कमे सांकेतिक भाषा अध्ययन तथा ब्रेल अडियो लाइब्रेरीके स्थापना हुई पर्ना, सांकेतिक भाषा ओ ब्रेल भाषाहे सरकारी मान्यता प्रदान कैना सरकारसे दैनिक दस्तावेजमे प्रयोग करे पर्ना माग करल बा ।
अपांगता पारा स्पोर्ट्स, ऐथ्लेतिक्स संचालन कैना पारा स्पोर्ट्स कभर्डहल निर्माण हुईपर्ना, अपांगता रहल व्यक्तिहे संचार÷ईन्टरनेट सेवामे छुट डेहेपर्ना, अपांगता हुइल व्यक्तिहे व्यावसायिक तथा कृषि जन्य क्रियाकलाप संचालन कैना बिना धितो ऋणके व्यवस्था हुई पर्ना माग करल बा ।
सहायक सामाग्री व्हिल्चैर, उज्जर लाठी, बैशाखी लगायत उत्पादन, वितरण, मर्मत, थेरापी, मनोपरामर्श सहितके प्रदेश पुनस्र्थापना केन्द्रके स्थापना हुई पर्ना, सामाजिक विकास मन्त्रालय मार्फत समुदायमे आधारित पुनस्र्थापना कार्यक्रम लागु हुई पर्ना माग करल बा ।
पिना पानी सहित सार्वजनिक स्थानमे पहुँचयुक्त शौचालय स्थापना हुई पर्ना, नयाँ बन्न सडक ओ भौतिक संरचनामे व्हिल्चियर डगर, संकेत ब्लक धारे पर्ना, बैन्किङ तथा वाणिज्य कार्यालय सक्कुहुनके पहुँचमे रना नीति अख्तियार हुई पर्ना, स्वास्थ तथा परामर्श सेवासहितके प्रदेश अपांगता आपतकालीन कोष स्थापना हुई पर्ना, प्रदेश लोक सेवा आयोगसे अपांगता हुइल व्यक्तिके लाग अपांगताके आधारसेफे अपांगताके गम्भीरताके वर्गीकरण अनुसार बिज्ञापन करके पद्पुर्ती कैना व्यवस्था करेपर्ना, अपांगता हुइल महिलाके लाग अलग विज्ञापन हुई पर्ना माग करल बा ।
अपांगता रोजगारी तथा शसक्तिकरण कैना प्रदेशस्तरमे बर्सेनी अपांगता स्वरोजगार सम्मेलन हुई पर्ना, दीर्घकालीन अशक्तता ओ रोगसे ग्रसित अपांगताहे निशुल्क स्वास्थ सामाग्री तथा निशुल्क औषधी उपचारके व्यवस्था हुई पर्ना, अपांगता सम्बन्धी काम कैना संघ सस्थाहे अपांगता अधिकार ओ अभियान संचालन कैना निश्चित अनुदानके व्यवस्था हुई पर्ना माग करल बा । दीर्घकालीन सीप विकाससंगे घरबार विहिन तथा असहाय अपांगताके उचित व्यवस्थापन हुई पर्ना ओ अपांगता वेरोजगार व्यक्तिके सुचि तयार करके सार्वजनिक÷सामुदायिक सरोकारके काममे रोजगारी सिर्जना करके स्वरोजगार बनैना माग करल बा ।
