कारोनाके बिच ढुरहेरीक् उल्लास
पहुरा समाचारदाता
धनगढी, १५ चैत । मुलुकके औरे क्षेत्रमे जस्टे पश्चिम तराईमे फेन ढुरहेरी (होली)के उल्लास बह्रल बा । गैल बरस कोरोना भाइरस (कोभिड–१९)से मनाइ नैपाइल ढुरहेरी इ बरस कोरोना बिच हुइलेसे फेन शहर बजार गाउँघरमे उल्लास बह्रल बा । धार्मिक ओ ऐतिहासिक महत्व बोकल ढुरहेरीके उल्लास समुदायपिच्छे फरक–फरक मौलिक ढंगसे उल्लास बह्रल हो । जौन अनुसार आज (अँट्वार)के रोज मुलुकके पहाडी जिल्ला ओ काल सोम्मारके रोज तराईके जिल्लामे धुमधामके साथ होलीके तयारी हुइटी रहल बा ।
यहेबीच छुट्टे संस्कार ओ ओ संस्कृति रहल आदिवासी थारु समुदायमे फेन फरक ओ मौलिक ढंगसे ढुरहेरीके तयारी हुइटी रहल बा । मनैना फरक संस्कार रहल पश्चिमी थारु समुदायमे ढुरहेरी विशेष महत्वके साथ मनाजाइठ ।
कैलालीके कैलारी गाउँपालिका–६, बेनौलीके स्थानीय बुद्धिजीवी तथा गुरुवा दयाराम चौधरीके अनुसार आज (अँट्वारके रोज) ढुरहेरीके पहिल दिनके बेरी जुन चीर डुंग जाइठ । चीर दहनके विधि फेन थारु समुदायमे मौलिक तौरतरिकासे करजिना गुरुवा दयाराम चौधरी जानकारी डेलै ।
‘थारू वस्तीक् गुरुवा÷देशबन्ध्या तथा भलमन्साहुक्रे विशेष पूजाके तयारी करलपाछे किल चीर डुंग जाइठ । पूजाक् प्रसादके लाग चाउरेक् पिठाक् रोटी तेलमे पकाके (झझरा) तयार पारजाइठ । साथे चीर बनाइक लाग बनुवा मन्से सेम्राक् हाँगा या रेंर काटके नानेक परठ । साँझ्याके गाउँक् दक्षिणी दिशामे उ सेमराक् हाँगा या रेंरक हाँगा गारजाइठ । ओकर उप्पर कुनारो, पैरा कुह्राके विधिपूर्वक पूजा करके चीर डुंग जाइठ’, उहाँ आघे कहलै ।
चीरहे होलिका अर्थात असत्यके प्रतीक दैत्य हिरन्य कश्यपके बहिनियाके प्रतीक मानजाइठ । आगीमे नैजर्ना बरदान पाइल होलिका आपन भतिजुवा प्रह्लादहे आगीमे जराके मारे खोजट । मने अप्नही मरजाइठ । सत्यके प्रतीक भगवान विष्णुके भक्त पह्रलाद सुरक्षित रहठै अर्थात जे असत्यके हार हुइठ । ओहे धार्मिक किंम्बदन्ती अनुसार दुष्ट होलिका स्वरुपके चीरहे मारमारके जरैना अर्थात पृथ्वी लोकसे होलिका प्रवृति सद्दके लाग नाश कर्ना उद्देश्यसे फेन होली मनाजिना जनविश्वास रहल बा ।
थारु समुदायमे होलीके दोसर दिन विहानके चीर बुटाजाइठ । चीर बुटाइक लाग गाउँक् मनै लोटा या गिलासमे पानी लेके जैठै । उहाँ पुगके कुशक् बहर्नीसे पानी छिट्के चीर बुटैना काम करजाइठ । ओकरपाछे गाउँ भरिक मनै गाउँभरीक् साझा मरुवामे जैठै । मरुवामे रहल देवीदेवताहुकन विधिपूर्वक पूजाआजा करलपाछे किल आपसमे रंग अविर घसके ढुरहेरी मनैना प्रचलन रहल डोसर गुरुवा लक्ष्मीनारायण चौधरी जानकारी डेलै ।
उहाँ आघे कहलै– ‘असिके देवी देउवाहुकन पूजा कर्ना कलेक् थारू समुदायमे फागुवाइना अर्थात आपन देवताहुकनसे होली खेलेक् लाग अनुमति माग्न फेन हो । ओकरपाछे दिनभरी रंग अविर घसके हर्षोल्लासपूर्वक होली मानजाइठ ।’
होलीके टेसर दिन हिला, माटी आपसमे घसके फेन मनाजाइठ । टेसर दिनके मनैना होलीहे सदियौंसे अराजक तथा खतरापूर्ण रुपमे देखा परल थारु अगुवाहुक्रे बटैठै ।
इ दिन हिला, माटी, भुवा, कडा रंग, फोहर पानी, जरल तेललगायत प्रयोग हुइना हुइलओरसे अराजक तथा खतरापूर्ण मानजाइठ् ।
प्रशासनसे भीडभाड कैना रोक
कोरोना भाइरस संक्रमण फैले सेक्ना जोखिमहे मध्यनजर कैटी स्थानीय प्रशासन कैलालीसे ढुरहेरी लगायत मेला पर्वमे भीडभाड कैना रोक लगैनाके साथे टमान चीजमे प्रतिबन्धात्मक व्यवस्था लागू कैले बा ।
जिल्ला सुरक्षा समिति ओ जिल्ला कोभिड १९ संकट व्यवस्थापन केन्द्रके बैठकसे स्थानीय प्रशासन ऐनअनुसार कैलालीमे चैत ११ गतेसे औरे व्यवस्था नैहुइटसम उ आदेश जारी करल हो ।
आदेश अनुसार भेला हुइना, जात्रा, पर्व, भीडभाड, महोत्सव, जुलुस, मेला लगाइ नैपैना हो । प्रमुख जिल्ला अधिकारी खगेन्द्रप्रसाद रिजालसे हस्ताक्षरित उ आदेश जारी करल हो । मने कञ्चनपुरमे इहीसे आघे चैत १० गते मंगरके रात १२ बजेसे लागू हुइना मेरके आदेश जारी करल हुइट ।
ओस्टके, कार्यालय, संघ संस्था, शैक्षिक संस्था फेन सामाजिक दूरीलगायत जनस्वास्थ्य सुरक्षाके मापदण्ड पूर्ण रुपमे पालना कैके नियमित रुपमे कार्यालय सञ्चालन कैके सेवा प्रवाह कैना, बैठक गोष्ठी वा सेमिनार भर्चुअल माध्यमसे करे पर्ना, अत्यावश्यक बैठक गोष्ठी वा सेमिनार करे परलेसे जनस्वास्थ्यके मापदण्डके पूर्ण परिपालन करे पर्ना आदेशमा उल्लेख बा ।
जारी आदेशके अवज्ञा कैलेसे संक्रामक रोग ऐन, २०२० बमोजिम कारवाही कैना जिल्ला प्रशासन कार्यालय जनैले बा ।
ओस्टके ढुरहेरीमे भिडभाड नैकैना सर्वसाधरणहे जिल्ला प्रहरी कार्यालय कैलाली आग्रह करले बा । प्रहरीसे एक सुचना निकरटी छिमेकी मुलुक भारतमे कोरोना संक्रमण बह्रटी गैल अवस्थामे जिल्लामे संक्रमणके रोकथाम तथा नियन्त्रणके लाग ढुरहेरीमे भिडभाड नैकैना तथा स्वास्थ्य मापदण्ड अपनैना आग्रह करल हो ।
सीमासे सर्वसाधरणहुक्रनके आवतजावत ढिउर डेखगैल ओरसे स्वास्थ्य मन्त्रालयसे जारी हुइल विज्ञप्तीहे दृष्टिगत कैटी संक्रमण बह्रे नैडेना स्यानिटाइजर, मास्क ओ सामाजिक दुरी मापदण्ड तथा स्वास्थ्य सुरक्षा सम्बन्धी मापदण्डके पूर्ण पालना कैना सूचनामे आग्रह करल बा ।


