थारु राष्ट्रिय दैनिक
भाषा, संस्कृति ओ समाचारमूलक पत्रिका
[ थारु सम्बत २५ कार्तिक २६४९, सोम्मार ]
[ वि.सं २४ कार्तिक २०८२, सोमबार ]
[ 10 Nov 2025, Monday ]

परम्परागत उर्जा स्वास्थ्यके लाग प्रतिकुल

पहुरा | १२ चैत्र २०७८, शनिबार
परम्परागत उर्जा स्वास्थ्यके लाग प्रतिकुल

खाना पकैना सफा उर्जा प्रवर्द्धनके लाग राजनीतिक दलके प्रतिवद्धता

पहुरा समाचारदाता
धनगढी, १२ चैत ।
खाना पकैना सफा उर्जा प्रवर्द्धनके लाग यहाँका सक्रिय राजनीतिक दलके प्रतिनिधिहुक्रे प्रतिवद्धता जनैले बटै ।

नेपाल उर्जा प्रतिष्ठानके आयोजना तथा कैलाली कञ्चनपुर ग्रामीण विद्युतिकरण छाता सगंठन गोदावरी कैलालीके सहकार्यमे हुइल ‘खाना पकैना सफा उर्जा ओ स्थानीय सरकारके भूमिका’ विषयक कार्यक्रममे दलके प्रतिनिधिहुक्रे सफा उर्जा प्रवद्र्धनके लाग प्रतिवद्धता जनाइल हुइट । खाना पकाइक लाग प्रयोग कैना परम्परागत उर्जा स्वास्थ्यके लाग हानिकारक डेखल ओरसे उहाँहुक्रे सफा उर्जा प्रवर्द्धनमे जोड डेहल हुइट ।

नेपाली काँग्रेसके प्रदेश सदस्य रामबहादुर देउवा विद्युत जनजिविकासंग जोरल ओरसे स्थानीय सरकारके पहलमे महशुलमे छुट कराई पर्नामे जोड डेले बटै । उहाँ कहलै गरिव तथा विपन्न, सीमान्तकृत ओ वञ्चितिकरण एवं जोखिममे परल घर परिवारसे बत्ती बरना ओ खाना पकाइक लाग उपयोग कैना विद्युत तथा अन्य उर्जाके महशुलमे पूर्ण छुट वा अनुदानके प्रबन्ध करे परल । और सक्कु घर परिवारसे खाना पकाइक लाग उपयोग कैना कम्तीमे १०० युनिटसमके विद्युत खपतमे लग्ना महशुल छुट करके सक्कुहुनके लाग सदाके लाग स्वच्छ उर्जा कना अवधारणा सहितउर्जा न्याय पैना आब सक्कु दलसे चुनावी घोषणापत्रसंग जोरे परल ।

परम्पगगत उर्जासे आधुनिक उर्जा सस्ताा हुइल ओरसे अपन दलके ओरसे प्रवर्द्धन कैना उहाँ प्रतिवद्धता जनैलै ।

नेकपा एमालेके प्रदेश कमिति सदस्य यज्ञराज बास्तोला समाजमे रहल वर्गके पहिचान करके आघे बह्रे पर्नामे जोड डेले बटै । समाजमे गरिव तथा विपन्न, सिमान्तकृत ओ बञ्चितिकरणमे परल समुदायहे विद्युतमे विशेष छुट ओ इन्डेक्स चुल्हामा अनुदानके व्यवस्था करे सेक्लेसे सफा उर्जासंग जोरना सहजुल हुइना बटैले बटै । उहाँ कहलै कतिपय ठाउँमे विद्युतके व्यवस्था नइहो आब योजनाअनुसार विद्युत विस्तार करके आघे बह्रे परी ओकरपाछे केल सफा उर्जासंग जोरे सेक्जाई ।

नेकपा माओबादी केन्द्रके प्रदेश कमिति सदस्य उद्धव भट्टराई दिगो विकास लक्ष्य ओ नेपालके आवधिक विकास योजना तथा उर्जा नीतिसे परिकल्पना करल अनुसार सक्कु घर परिवारमे बत्ती बरना ओ खाना पकाइक लाग किफायती, विश्वसनीय, दिगो ओ आधुनिक उर्जामे पहुँच सुनिश्चत् कैना सक्कु दलके प्रतिवद्धता आवश्यक रहल बटैलै ।

नेकपा एकिकृत समाजवादीके प्रदेश कार्यालय सचिव सुरेन्द्रमान कार्की कतिपय नेपाली आमा आगि फुकके खाना पकाईबेर जरके मृत्यु हुइल बटैलै ।

उहाँ कहलै नेपाल जलस्रोतके धनि देश हो मने उहीसे विजुली वत्ती उत्पादन करे नइसेक्ना विडम्वाना हो । परम्पगत उर्जा मानव स्वास्थ्य ओ वातावरणके हानिकारक हुइल ओरसे आब सफा खाना पकैना उर्जा प्रवद्र्धनके लाग प्रतिबद्ध हुई परी । आघेक निर्वाचनमे संसारमे नइरहल बाट घोषणापत्रमे उल्लेख कैना मने कार्यान्वयन चाही नइकरल ओरसे घोषणपत्र जारी करेबेर कार्यान्वयनमे जोड डेहल रहिट ।

जनता समाजवादी पार्टीके केन्द्रीय सदस्य होरीलाल चौधरी फोहोर मैला व्यवस्थापन करके ग्याँस उत्पादन करे सेक्ना बटैलै । उहाँ कहलै नेपालमे जलस्रोत ओ वन जंगलसे फाइदा लेहे सेक्लेसे परम्परागत उर्जाके प्रयोग करे नइपरी । जलस्रोतसे विद्युत ओ सामुदयिक वनमे खेरा जैटी रहल पाटपटिङर, कुकाठ पेरके ग्याँस तथा कागज बनाई सेक्जाई । मने यहाँके कानूनसे सडकके विचमे रहल रुख काटे नइमिलठ ।

राप्रपाके प्रदेश प्रवक्ता छत्र शाही ओ नेपाल लोकतान्त्रिक पार्टीके केन्द्रीय सदस्य मणिराम चौधरीफे खाना पकैना सफा उर्जा प्रवद्र्धनके लाग अपन पार्टीके ओरसे प्रतिवद्धता जनैले बटै ।

नेपाल उर्जा प्रतिष्ठानके सचिव डिल्ली घिमिरे विश्व स्वास्थ्य संगठनके अनुसार नेपालमे प्रत्येक वर्ष घरभिटर २२ हजार मनैनके मृत्यु हुइटी रहल बटै । उहाँ सन २०२०/२०२१ मे नेपाल ३४ अर्वके एलपीजी ग्याँस आयत करल बटैलै ।

आर्थिक बर्ष २०७५/०७६ मे परम्परागत उर्जा (दाउरा, गुइठा, ओ कृषि अवशेष) खपत ६९ प्रतिशत, व्यावसायिक उर्जा (विद्युत, पेट्रोलियम पदार्थ ओ कोइला) खपत २८ प्रतिशत ओ नविकरणीय उर्जा (लघु जलविद्युत, सौय उर्जा ओ बायोग्याँस) खपत ३ प्रतिशत हुइल बटैलै ।

नेपाल सरकारके राष्ट्रिय लक्ष्य ओ प्रतिवद्धतामे सन २०३० सम घरेम खाना पकैना उर्जा २५ प्रतिशत घरधुरीमे विद्युतिय चुल्हाहे खाना पकैना आधारभूत उर्जाके रुपमे सुनिश्चित करे पर्ना । सन २०२५ मे ग्रामीण क्षेत्रमे ५ लाख सुधारल चुल्हा जडान ओ थप २ लाख घरधुरीमे बायोग्याँस जडान, ५०० ठो भारी वायोग्याँस प्लान्ट जडान कैना रहल बा ।

दिगो विकास लक्ष्यमे ९.९ प्रतिशत घरधुरीमे विद्युतके पहुँच ओ काठीक प्रयोग घटाके ३० मे भर्ना, प्रतिव्यक्ति विद्युत खपत बढाएर १५ सय किलो वाट लक्ष्य रहल बा । ओस्टेक २०७५ सालमे नेपाल सरकार एक परिवार एक विद्युतीय चुल्हा श्वेत पत्र जारी करल रहे ।

उ कार्यक्रमे जसपाके जिल्ला अध्यक्ष गयाप्रसाद कुश्मी राजनीतिक दलके घोषणापत्रमे १०० यूनिट विपन्न वर्गके लाग निःशुल्क करे सेक्लेसे सफा उर्जा लागु करे सेक्ना बटैलै । फाया नेपालके धनपति ढुङेल विद्युत महशुलमे विशेष छुट इन्डेक्स चुल्हामे अनुदान डेहे सेक्लेसे खाना पकैना सफा उर्जाके प्रवद्र्धन हुइना बटैलै ।

ओरेक नेपालके कार्यक्रम अधिकृत गीता चौधरी लकडाउनके बेला मुक्तकमैया बस्तीमे १६० घरधुरीमे इन्डेक्स चुल्हा वितरण करल मने विद्युतके पावर नइपुग्के २५/३० घर परिवारसे केल प्रयोगमे नानल बटैली । लैङिक भूमिकाहे परिवर्तन कैना महिलाहे आब निर्णय सहभागितामेफे जोरे पर्नामे उहाँ जोड डेली ।

कार्यक्रममे नेकपा एकिकृत समाजवादीके दीर्घ जोशी, राजु पुन मगर लगायतफे खाना पकैना सफा उर्जा प्रवद्र्धनमे जोड डेहल रहिट ।

कार्यक्रम कैलाली कञ्चनपुर ग्रामीण विद्युतिकरण छाता सगंठन गोदावरी कैलालीके कोषाध्यक्ष श्रीबहादुर चौधरीके अध्यक्षतामे हुइल रहे । कलेसे संचालन नेपाल उर्जा प्रतिष्ठानके कोषाध्यक्ष कला तिम्लसेना करले रहिट ।

जनाअवजको टिप्पणीहरू