हस्तान्तरण नैहुइटी टुटे लागल लौव भवन, टुट्ली मरैयामे वडा कार्यालय
लखन चौधरी
धनगढी, २९ जेठ । कैलालीके कैलारी गाउँपालिका वडा नं. ७ मे ५ बरस लगाके बनल एकठो सरकारी भवन हस्तान्तरण नैहुइटी टुट्न शुरु हुइल बा ।
साविक रतनपुर गाविस कार्यालयके लाग पटक–पटक म्याद थप करके सभा हल, प्रशासन कक्ष, पदाधिकारी कक्ष, अट्याच बाथरुमसहितके उ लौव भवन प्रयोगमे नैअइटी ठाउँ–ठाउँमे चिररागिल बा । भवनके पीलर फेन ढसलपाछे टुटे लागल हो ।
शान्ति तथा पुर्ननिर्माण मन्त्रालयके आर्थिक सहयोगमे साविक रतनपुर गाविस कार्यालयके लाग बनाइल उ भवन बनाइबर प्रयोग हुइल कमसल सामग्री ओ कमजोर इस्टिमेटके कारण गुणस्तरहिन बनलपाछे हाल उ भवन प्रयोगविहिन बने पुगल हो । हस्तान्तरण हुई नैपैटी टुटे लागलपाछे उ भवन निर्माणमे आर्थिक अनियमिता हुइल आशंका करगिल बा ।
कैलारी गाउँपालिकासे प्राप्त जानकारी अनुसार साविक रतनपुर गाविस कार्यालयके लाग साविक जिल्ला प्राविधिक कार्यालय तथा जिल्ला विकास समिति कैलाली ओ काफली कन्ट्रक्सन अमरगढी नगरपालिका–५ डडेल्धुराबीच भवन निर्माणके लाग ठेक्का समझौता हुइल रहे । २०७२ असार २७ गते ३१ लाख १५ हजार १६ रुपैयाँमे १ बरसभिट्रे बनाइक पर्ना कहिके ठेक्का समझौना हुइल रहे ।
मने भवन पटक–पटक म्याद थप करके बनागिल बा । अन्तिम पटक २०७६ जेठ मसान्तमे फेन म्याद थप करल पागिल हो ।
३ तहके संरचना आइलसंगे जिल्ला प्राविधिक कार्यालय कैलाली खारेज हुइलपाछे जिल्ला प्राविधिक कार्यालय कैलालीसे भवनके दायित्वसहितके स्वामित्व हस्तान्तरण हुइल कैलारी गाउँपालिका २०७५ कुवाँर (असोज) ५ गतेसे २०७६ जेठ मसान्त फेन म्याद थप करल पागिल हो ।
महाभारतके लक्षगृह जस्ते बा, लौव भवन
भवनके स्वामित्वसहितके दायित्व गाउँपालिकाहे हस्तान्तरण हुइलपाछे उ भवनमे वडा नं. ७ के वडा कार्यालय स्थापना कर्र्ना गाउँपालिका जनैले बा । मने निर्माण हुइल भवन कामे नैलाग्न बनलपाछे उ वडा कार्यालय लम्मा समयसे १ कोठे कच्ची घरमे सञ्चालन हुइटी आइल हो ।
महाभारत कथामे सकुनीके षडयन्त्रमे दुर्योधनसे पाण्डव भैयाहुकन मारेक् लाग बनाइल ‘लक्षगृह’ प्रशंग उल्लेख करटी वडा नं. ७ के वडा अध्यक्ष कमलप्रसाद चौधरी दुखेसो पोख्लै–‘यी भवन जत्तिके महाभारत कथाके लक्षगृह जस्ते बा । उ बेला टे पाण्डवहुक्रे भवनमे आगी लागलपाछे भित्रेभित्रे सुरुड्ड खोनके निक्रलै ओ बाँच्लै । मने हम्रे टे पाण्डव फेन नाई हुइटी । जन्टीजन्टी काहे मरेक् लाग उ भवनमे कार्यालय सारी ? हमार लाग यहे झोपरी मजा बा ।’
बाहेरसे चिटिक्क बिल्गैना भवन भिट्रेभिट्रे ज्यानमारा जस्टे बनल बा । कौनो फेन बेला ज्यानमारा बनेसेक्ना बटैटी वडा अध्यक्ष चौधरी सम्बन्धित सरोकारवाला निकायहे पटक–पटक आवाज उठौलेसे फेन कौनो सुनुवाई नैहुइल दुखेसो सुनैठै । उहाँ भवन निर्माणमे संलग्न पक्षहे छानविनको दायरामे नानेक पर्ना माग राख्ले बाटै ।
निर्माण सम्पन्न नैहुइटी उ भवन टुटे लागलपाछे गाउँपालिका लौव भवनके मर्मत सम्भारके लाग निर्माण कम्पनीहे पत्रचार करल पागिल बा ।
गाउँपालिका २०७६ बैशाख ११ गते निर्माण कम्पनीहे पत्रचार करटी ठाउँ–ठाउँमे पेन्ट उप्कल, ≈यान्ड ¥यालिङ हिल्नाहा तथा बेल्डिङ नैकरल, सनिटरी फिटिङ नैलगाइल पाइलओरसे ७ दिनभिट्रे सम्पन्न करेक लाग कहल रहे । साथे ओइसिक नैकर्लेसे कम्पनीके पफोमेन्स बोन्ड जफत कर्ना चेतावनी डेगिल रहे ।
ओस्टके, उ गाउँपालिकाके २०७६ साउन ३० गतेके कार्यपालिकाके निर्णय अनुसार निर्माणमे संलग्न जनशक्ति ओ निर्माण कम्पनीहे कारवाहीके लाग प्रक्रिया चलैना कहल रहे । मने हालसम कौनो कारवाही नैकरलओरसे निर्माणमे संलग्न साविक जिल्ला विकास समितिके प्राविधिक ओ निर्माण कम्पनी बच्टी आइल हुइट ।
मने गाउँपालिका अध्यक्ष लाजुराम चौधरी निर्माण कम्पनी काम सम्पन्न हुइल कहटी हस्तान्तरण करे खोजल मने ओकर काम गुणस्तरहिन बिल्गाइलपाछे भवन हालसम हस्तान्तरण नैहुइल बटैलै ।
अध्यक्ष चौधरी कहलै–‘हमार प्राविधिक टोली अनुगमन कर्लै टे उ भवन कमसल बिल्गाइल । जौन बेला फेन भस्के सेकी । प्राविधिकहुकनसे औल्याइल अनुसार हम्रे मर्मत करेक लाग ठेकेदारुवाहे कहले बाटी । मने मर्मत करम कहिके गैल उ अभिनसम सम्पर्कविहिन बा । हम्रे हस्तान्तरण लेले नाई हुई । आब जल्डी उ भवनके डिजाइन तथा इस्टिमेट तयार कर्र्ना इन्जिीनियर ओ ठेकेदार विरुद्ध कानूनी प्रक्रियामे जाब ।’
झोपरीमे वडा कार्यालय
१० बरस चलल सशस्त्र जनयुुद्धपाछे मुलुक शान्ति प्रक्रियामे आइलपाछे विस्थापित हुइल गाविस कार्यालय पुनस्थापित हुइल । कैलालीके साविक रतनपुर गाविस कार्यालय फेन पुनःस्थापना हुइल । रहल भवन द्वन्द्वकालमे तत्कालीन माओवादी ध्वस्त पारलपाछे पुनःस्थापना हुइल गाविस कार्यालय स्थानीयहुकनसे बनाइल छोटमोट एक कोठ्क कच्ची टिनसे छाइल झोपरी मन्से चल्टी आइल हो ।
उ पुनस्थापित साविक रतनपुर गाविस कार्यालय तथा हालके वडा कार्यालयके भवन हस्तान्तरण हुइटी जिर्ण बनलपाछे समस्या सिर्जना हो ।
३ तहके पुनःसरचनापाछे आइल स्थानीय तहके क्रममे हाल ओहे झोपरी मन्से वडा नं. ७ के कार्यालय सञ्चालन हुइटी आइल हो । जहाँ एक्के छोटमोट कोठाभिट्टर कुर्सी राखके वडा अध्यक्ष तथा पदाधिकारीहुक्रे, वडा सचिवके कक्ष, प्रशासनिक कक्ष ओ भण्डारण कक्ष बनागिल बा ।
व्यंग्य करटी वडा अध्यक्ष कहठै–‘असली संघीयताके अभ्यास हमार यहाँ बा । सेवाग्राहीहुक्रे एक्के छप्राके टरे, उ फेन एक्के कोठामे यहाँसे उपलब्ध हुइना सक्कु सेवा पैठै । पदाधिकारीसे लेके कर्मचारीसम सब एक्के लगे पैठै ।’
‘पहिले भस्कैली, आब अप्नही समस्यामे’
स्मरण रहे सशस्त्र द्वन्द्व कालमे गाविस कार्यालय भवनलगायत भौतिक संरचना भत्कैना अभियान चलुइयाहुक्रे हाल शासन सत्ताके बागडोर सम्हारले बाटै । गाविस भवन टुरुइयामे हालके वडा अध्यक्षसे देशके प्रधानमन्त्री बनसेकल तत्कालीन माओवादीके नेताहुक्रे बाटै ।
भावुक हुइटी वडा अध्यक्ष चौधरी कहठै–‘उ बेला रहल संरचना अप्नही भस्कैली, आब बनैना कर्रा बा । हाल अप्नही समस्यामे परल बाटी ।’