थारु राष्ट्रिय दैनिक
भाषा, संस्कृति ओ समाचारमूलक पत्रिका
[ थारु सम्बत ०४ सावन २६४९, शनिच्चर ]
[ वि.सं ३ श्रावण २०८२, शनिबार ]
[ 19 Jul 2025, Saturday ]

कैलारीके पवेरामे ५० बरसपाछे सावनके डोला सुरुवाट

पहुरा | २४ श्रावण २०८०, बुधबार
कैलारीके पवेरामे ५० बरसपाछे सावनके डोला सुरुवाट

पहुरा समाचारदाता
हसुलिया, २४ सावन ।
कैलाली जिल्लाके कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर ५ पवेरा गाउँमे करिब ५० बरसपाछे सावनके डोलाके सुरुवाट कैगिल बा ।

कठरियाथारु समुदायके पहिल टिहुवार पचैया (गुरीया) के अवसरके पाँच दशकपाछे फेरसे सुरुवाट कैगिल सावनके डोलाके उदघाटन कैलारी गाउँपालिकाके अध्यक्ष राजसमझ चौधरीके वडका पहुना ओ उपाध्यक्ष भगवती कुमारी चौधरीके विशिष्ट पहुनामे हुइल बा ।

कार्यक्रमके वडका पहुना गाउँपालिका अध्यक्ष राजसमझ चौधरी थारु समुदाय प्रकृति ओ संस्कृतिसे जोर समुदाय रहल बटैले बटै । हम्रे थारु समुदाय प्रकृतिहे पुजा कैठी,’ उहाँ कहलै, ‘परम्परा अनुसार जीव जानवरसे लेके प्रकृतिके पुजा कैना चलन बा । हम्रे अपन संस्कृति ओ पहिचानके बाट करठी मने ओम्ने ध्यान नइडेठी । थारु समुुदाय पहिचानके लाग लडाई लरठी मने पुर्खानसे चलाइल संस्कृति विस्रैटी जाइटी । यहाँ लोप हुइटी रहल संस्कृति ५० बरसके बाद फेरसे सुरुवाट करली आब यिहीहे निरन्तरता डेना चाही ।’

यी संस्कृति केल नाही आउरफे टरतिहुुवार, संस्कृति बा, उहीहे निन्तरता डेना जैना चाही, पुर्खाके ज्ञान सीप पुस्तान्तरण कैटी जाई पर्नामे गाउँपालिका अध्यक्ष कहलै ।

उहाँ कहलै, कठरियाथारु, डगौराथारु, रानाथारु समुदायके पोेशाक लेंहगाके लोकप्रियता बह्रल बा, यी पोशाक अन्तर्राष्ट्रियस्तरके सुचिकृत होसेकल बा । यी पोशाक और समुदायफे स्वागतके लाग प्रयोग करटी बटै । थारु समुदायमे बाह्रोमास गितबाँस गाजाए, मने हेरेटी गैल बा । पुरान गितबाँस पुर्खाके जन्ठै, यूवा पुस्ता ओटरा ध्यान नइइडेहल हो, हम्रे अपन संस्कृति जोगाई नइसेकब कलेसे पहिचानफे जोगाई नइसेकठ, गाउँपालिका अध्यक्ष कहलै ।

थारु समुुदायसे अपन डिडी बाबुनहे डेना अग्रासनमेफे खानपिन संग्गे संस्कृति जोरल बा, जौन साल अग्रासन डेह नइजाइबो उ बरस डिडीबाबु बहुट निराश हुइठै, उहाँहुकनमे पीडा बोध हुइठिन, यिहीहेफे जोगैना आवश्यक रहल कहलै ।

गाउँपालिका उपाध्यक्ष भगवतीकुमारी चौधरी थारु समुदायमे पहिले सावन महिनामे मनाजैना, डोलजैना सावनके डोला निरन्तरण डेहे नइसेक्लेसे इतिहासमे, कितावमे कहानी ओ बटकुुही सिमित रना बटैली ।

हमार भाषा, कला, संस्कृति, रिति रिवाज बचाईक लाग सक्कु जाने जागरुक हुई परठ,’ गाउँपालिका उपाध्यक्ष कहली, ‘रानाथारु समुदायफे सावनके डोला झुल्ठै । कठरिया समुदायमे यी चलन पहिलेसे चल्टी आइल बा, यी डोला संस्कृतिसे जोरल बा । यिहीहे निरन्तता डेना चाही । यी हमार पहिचान हो । हमार रिति संस्कृति हो । अपन लर्कनहेफे यकरबारेमे जानकारी डेना चाही ।

उहाँ कहली, ‘कठरियाथारु समुदायके लेहगा बनैना बहुट मेहनत ओ सीप चाहठ । पुरान महिलाहुकन यिहीहे सिए जन्ठै । मने आवश्यकता बह्रटी गैल बा, यकर लाग तालिमके आवश्यकताफे रहल बा । गैल बरस डगौरा थारुमे लेंहगा सिल्ना तालिम डेहल रहे अइना दिनमे कठरिया थारु समुदायके लेहंगा बनैना तालिमहे वडा कार्यालयसे डेना जरुरी रहल उहाँ जोड डेली ।

कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर ५ के वडा अध्यक्ष विष्णु प्रसाद चौधरी हम्रे अधिकार ओ पहिचानके बाट बत्वाइबेर रहल संस्कृतिहे जोगैना आवश्यक रहल बटैलै ।

हमार पुर्खानके सिखाइल चालचलन हम्रे विस्रैटी जाइटी उहाँ कहलै, ‘अपन संस्कृति छोरटी, विस्रैटी गैलेसे हमार पहिचान अस्तित्व हेरैटी जाई ।’ सावनके डोला पवेरा गाउँमे एकताके सन्देश डेहल उहाँ बटैलै । यिहीहे संस्कृति ओ मनोरन्जनके रुपमे लेनाफे उहाँ आग्रह करलै ।

पहिले कुशके डौरीले बल्हा बनाजाए, बनुवासे काटके नानके बनाजाए । अब्बे प्लाष्टिक पगहा बा, यम्ने पक्काफे खर्च लागल हुई, संस्कृति संरक्षण डोला बनाइक लाग लागल खर्च वडा कार्यालयसे सहयोग कैनाफे वडा अध्यक्ष प्रतिवद्धता जनैलै ।

गाउँक बुद्धिजिवी समाजसेवी परसराम चौधरी अब्बेक यूवाहुकनहे पहिले यी कार्यक्रम हुइल बाट पत्ता नइहुइल बटैलै । उहाँ कहलै, पहिले पुर्खा निरन्तर सावनके डोला डोल्टी आइल रहिट । विचमे निरन्तरता पाई नइसेकल । फेरसे सुरुवाट कैगिल बा । अबसे निरन्तरता डेना जरुरी बा । पाँच दशक पहिले कठरिया ओ पुरविया मिल मिलके डोली । विचमे निरन्तता पाई नइसेकल । अपन संस्कृति विस्राइटी औरेक संस्कृति आंगल्टी । संस्कृति बचाइक लाग यूवा पुस्ताहे हस्तान्तरण जरुरी बा ।

कठरियाथारु समुदायके बुद्धिजिवी समाजसेवी रामकुमार महतों गुरही पर्व मनैनासे पहिले सावनके डोलाके सुरुवाट करके पंचमीके दिन डोला बनाइक लाग प्रयोग करल डोरीके मुरी ओ पुच्छी काटके गुरही संगे अस्रैना बटैलै ।

उहाँ कहलै, हमार पुर्खा पहिले निरन्तर डोला डोल्टी आइल रहिट । विचमे बन्द हुइल । हम्रहिनफे यकर महत्वबारे खासे पत्ता नइहुुइल । यी चलन निरन्तर चल्टी आइट कलेसे सक्कु जनहनहे पत्ता हुइट । सावनके डोला कठरिया थारु समुदायके चिनारी पहिचानके रुपमे रुपमे रहल ओरसे संरक्षण कैना आवश्यक रहल बटैलै ।

सावन डोला संचालन कार्यसमिति कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर ५ के संयोजक अमरकेटी चौधरीके घरगोस्यामे हुइल कार्यक्रममे स्वागत मन्तव्य शान्ति चौधरी ओ संचालन इन्द्रा कठरिया करल रहिट । कार्यक्रममे वडा नम्बर ५ के वडा सदस्य, कार्यपालिका सदस्य, गाउँक भल्मन्सा खुुशीराम चौधरी, गाउँक बृद्धिजिवी अंग्रेजी महतोलगायत पवेरा गाउँभरिक महिलाहुकनके सहभागिता रहल रहे ।

जनाअवजको टिप्पणीहरू